Description of psychopathological symptoms in mentally retarded subjects is of great heuristic value because of the association with a known genetic disorder as well as the heterogenous and atypical phenomenology. The concept of behavioural phenotypes postulates a specific relationship between gene defect and behaviour, although considerable overlap between syndromes and differences within syndromes concerning behavioural manifestations are frequently observed. Since syndrome specific psychiatric disorders can be established too, the term psychopathological phenotype seems to be appropriate.

In een drietal artikelen wordt de overeenkomst besproken tussen processen die ten grondslag liggen aan twee verschillende functies: anticipatoire attentie en motorische preparatie. Beide functies zijn van belong voor een optimale afstemming op onze omgeving. Het achterste gedeelte van de hersenschors houdt zich voornamelijk bezig met binnenkomende informatie uit de buitenwereld en het eigen lichaam, terwijl het voorste deel essentieel is voor onze acties en reacties. Als bekend is wanneer wij met relevante informatie warden geconfronteerd en vermoed kan worden hoe daarop moet worden gereageerd, worden modaliteitsspecifieke sensorische en motorische kanalen geopend om zo een snelle en adequate reactie te garanderen. In deze tekst wordt gepostuleerd dat de achterste en voorste cortexhelften op vergelijkbare wijze vanuit de thalamus worden geactiveerd als onderdeel van motorische preparatie en anticipatoire attentie. Cruciaal is de inhiberende invloed die de nucleus reticularis (NR) uitoefent op de onderliggende thalamuskernen. De NR staat onder een dubbele controle: exciterend vanuit de prefrontale cortex, en inhiberend vanuit het neostriatum. Aangegeven wordt hoe selectie in de informatieverwerking via deze balans kan worden gerealiseerd, zowel in het sensorische als het motorische domein. Na het overzicht van de relevante anatomische structural in deel I, de presentatie van het model in deel II, komt in het ilenle artikel neuropsychologische evidentie aan de orde, waarna het psychofysiologisch onderzoek besproken wordt, dat geleid heeft tot de formulering van het model.

Het is al lang bekend dat het optreden van ontwikke-lingsmijlpalen sterk van baby tot baby kan verschillen. Theorieën of modellen die daarentegen een strakke timing, gepaard gaande met geringe individuele verschillen, voor ontwikkelingsverschijnselen postuleren, hebben dan ook een zware bewijslast te torsen. Het model van Van de Rijt-Plooij en Plooij van tien strak getimede regressieperioden tijdens de eerste achttien levensmaanden is een voorbeeld van een dergelijk model. In het licht van het feit dat het model mede ten grondslag ligt aan een wijd verspreid praktisch adviezenboek voor ouders, mag worden verwacht dat de empirische ondersteuning er-voor uitgebreid en hecht is. In deze bijdrage zullen we de empirische evidentie voor en tegen het model bespreken en ingaan op de methodologische problemen die bij het verifiëren dan wel falsifiëren van dit model kornen kijken.

De relatie tussen lipiden en psychiatrie heeft in het laatste decennium ruim aandacht gekregen, in dit tijdschrift door een bijdrage van Duits en Van Tilburg.

In vrijwel alle publicaties wordt echter voorbijgegaan aan:

1. ▪ de mogelijke rol van eventuele psychofarmaca;

2. ▪ het lipofiele karakter van bijna al deze middelen;

3. ▪ hun daardoor vanzelfsprekende interacties met de lipiden.

Juist hiervoor vraagt deze beschouwing aandacht.

Human immuno deficiency virus may cause a broad spectrum of psychiatric sequelae. In this review we discus the possible associations between HIV infection with psychosis, mild neurocognitive disorder and dementia. The cerebral reserve model gives an explanation why HIV infected individuals with low educational level and/or intravenous drug users are more vulnerable to direct and indirect neurotoxic effects of HIV.

Deze repliek zal uit twee delen bestaan. Ten eerste zal ik mijn onderbouwde kritiek op de falsificatie onderzoeken van Van Geert & De Weerth (VG&DW) geven. Ten tweede zal ik de kritiek van VG&DW op de verificatie onderzoeken weerleggen.

This article reviews the results of an exploratory study on the relationship between the ratings of bradykinesia, obtained by the Schedule for the Assessment of Drug-Induced Movement Disorders (SADIMoD), and the performances on writing and drawing tasks. The pen movements made during these tasks were recorded by means of an electronic digitizing tablet, a special electronic pen and a personal computer. This study was aimed at finding objective parameters for the severity of (antipsychotic-induced) bradykinesia. The results show that the writing tablet device is appropriate at finding movement variables that are related to the clinical ratings for bradykinesia: high scores for bradykinesia involved slowing on a number of duration measures during the execution of the writing and drawing tasks. We were also able to measure (postural) tremor by means of the writing tablet. However, an accelerometer seems to be more appropriate in this respect.

We performed a retrospective evaluation of the use of carbohydrate deficient transferrin (CDT) in a general hospital, for diagnosing alcohol abuse. The high specificity for the CDT test and lower sensitivity as reported in the literature were confirmed. Alcohol anamnesis proved rather often to be incomplete. In intensive care medicine, the CDT investigation could be used as a guide to diagnoses and treatment, especially for patients that are difficult to communicate with. For being of use here, results of the CDT determination should be available within a day. CDT proved to be of use also in psychiatric medicine, the test being of help in clarifying the patients acohol addiction.

Autonome functies en emoties worden beide gestuurd door het limbische systeem; een groep kernen in de voorhersenen die voor het eerst als zodanig beschreven zijn door Papez in 1937. Ondanks jarenlang fundamenteel wetenschappelijk onderzoek rijzen nog steeds vele vragen over de bouw en functies van het limbische systeem, met inline waar het de rol van dit systeem betreft bij emotionele stoornissen zoals angst en depressie. Fundamenteel neurobiologisch onderzoek van cardiovasculaire autonome sturing biedt de mogelijkheid inzicht le verkrijgen in de bouw van limbische neuronale circuits. In deze publicatie wordt een overzicht gegeven van de vorderingen op dit gebied. De bouw van de limbische cardiovasculaire circuits zal worden beschreven aan de hand van resultaten verkregen met verschillende - moderne - neurobiologische technieken. Ook het effect van typische en atypische antipsychotica in deze circuits zal warden gepresenteerd.

A case history of a thirty-one year old schizophrenic female who was treated with olanzapine is described. Olanzapine is a relatively new atypical antipsychotic drug with a dopamine antagonistic as well as a potent serotonine antagonistic effect. Olanzapine was prescribed effectively after haloperidol, flupentixol chloride, and clozapine had not lead to (lasting) improvements of the psychiatric condition of the patient. Considering the efficacy and the limited risks of this relatively new antipsychotic medication the question arises as to whether olanzapine should be considered as the drug of first choice for patients who do not benefit from treatment with a typical neuroleptic drug.

‘Klinische ervaring is onmisbaar, maar verraderlijk’, Stelde de Amsterdamse psychiater dr J.A. Swinkels in zijn inleiding over ‘evidence based’ psychiatrie (EBP). Hij typeerde de houding van de moderne psychiater als ‘socratisch’: voortdurend worden vragen gesteld, waarbij men niet te snel tevreden is met een antwoord. De oude denkwijze noemde hij ‘hippocratisch’: op autoriteit en klinische ervaring gebaseerd, met een overschatting van de inzichten in de Pathogenese. Hij hield een warm pleidooi voor de socratische houding, waarbij hij de inhoudelijke, pragmatische en emotionele bezwaren tegen EBP niet uit de wegging.