Societal changes in the Hellenistic, Roman and early Byzantine periods. Results from the Sagalassos Territorial Archaeological Survey 2008 (southwest Turkey)

Abstract

This contribution discusses the Hellenistic, Roman and early Byzantine pottery collected during archaeological survey in the Bereket valley (territory of ancient Sagalassos, southwest Turkey). This collection contains both pottery imported from as yet unknown production centres and wares produced in the Potters’ Quarter of Sagalassos. Changes in the proportions of pottery produced at Sagalassos and those produced at other locations become visible in the fourthcentury AD material and reflect the evolving relationship between the peripheral valley of Bereket and the regional centre of Sagalassos. Yet, the undiminished quantity of pottery collected suggests that human activity continued without significant changes in habitation density. However, pollen cores from the same valley show that at more or less the same time crop cultivation diminished and was largely replaced by pastoralism. This shift occured at a time when climatic conditions had become more favourable for crop cultivation. A somewhat similar decrease in crop cultivation is also observed in Gravgaz marsh. In both valleys, this shift occured about 300 years earlier than in the rest of the territory of Sagalassos. Although the reasons for these changes cannot be determined on the basis of the study of survey pottery alone, the results presented show the importance of intensive survey and the study of peripheral areas for understanding inter-regional interaction patterns.

Özet

Bu çalışma, Bereket Vadisi’nde (antik Sagalassos’un teritoryumu, Türkiye’nin güneybatısı) yapılan yüzey araştırması sırasında toplanan Hellenistik, Roma ve Erken Bizans seramiklerini ele almaktadır. Bu koleksiyon hem şuan için yeri bilinmeyen seramik merkezlerinden ithal edilen, hem de Sagalassos’daki Çömlekçiler Mahallesi’nde üretilen seramikleri kapsamaktadır. Sagalassos’da üretilenler ile diğer merkezlerde üretilen seramiklerin oranlarındaki değişiklikler M.S. 4. yy’daki materyalde belirginleşmektedir ve Bereket Vadisi’nin çevresi ile Sagalassos’un bölgesel merkezindeki gelişen bağlantıyı yansıtmaktadır. Zira, az olmayan miktarda toplanan seramikler, insan aktivitesinin yerleşim yoğunluğunda belirgin bir değişiklik olmadan devam ettiğini göstermektedir. Yine de, aynı vadideki polen çekirdekleri neredeyse aynı zamanda tarımın azaldığını ve yerini büyük oranda hayvancılığa bıraktığını göstermektedir. Söz konusu geçiş, iklimsel koşulların tarım için daha elverişli olduğu bir zamanda meydana gelmiştir. Tarımda görülen kısmen benzer bir azalma Gravgaz bataklığında da gözlemlenmiştir. Her iki vadide bu geçiş, Sagalassos’un geri kalan teritoryumundan 300 yıl kadar daha önce gerçekleşmiştir. Her ne kadar bu değişikliklerin nedenleri sadece yüzey araştırmasından elde edilen seramiklere ait çalışmalar üzerinden belirlenemese de, ileri sürülen sonuçlar yoğun yüzey araştırmalarının ve çevresel alanlardaki çalışmaların, bölgelerarası etkileşim modelinin anlaşılmasındaki önemini göstermektedir.