Hostname: page-component-78c5997874-g7gxr Total loading time: 0 Render date: 2024-11-11T05:58:40.920Z Has data issue: false hasContentIssue false

To Kill or Not to Kill? The Challenge of Restraining Violence in a Balkan Community

Published online by Cambridge University Press:  03 October 2019

Max Bergholz*
Affiliation:
History, Concordia University

Abstract

Explaining why restraint of violence becomes a strategy for armed groups has recently attracted the attention of researchers, especially political scientists. The emergent literature generally argues by way of macro-level statistical correlation, in which a single factor, such as the desire of armed groups to adhere to international norms about human rights or the existence of high levels of political education among fighters, is believed to explain the presence of restraint. Missing in this approach are close analyses of actual historical episodes of restraint. We thus lack comprehension of how those with ideas about restraining violence translate their thoughts into actions, especially in contexts such as civil wars. This article addresses this weakness by examining the history of a Balkan community wracked by intercommunal violence during 1941 to explain the puzzling practice of restraint in the midst of waves of retaliatory violence. Rather than identify a single factor, this micro-comparative case study reveals that a cluster of mostly endogenous factors, shaped significantly by ongoing violence, explains the successful practice of restraint. Methodologically, this article stresses the need for researchers of restraint to employ microhistorical and comparative methods. They hold the greatest potential to illuminate what remains insufficiently explained in the extant political science literature: the contingent local processes whereby a desire for restraint or escalation of violence—the existence of which may be conditioned by longer-term historical developments—becomes a reality in certain moments.

Type
Moral Violence and Restraint
Copyright
Copyright © Society for the Comparative Study of Society and History 2019 

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

REFERENCES

Arhiv Bosne i Hercegovine, Sarajevo, Fond Zemaljske komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njegovih pomagača.Google Scholar
Arhiv Republike Srpske Banja Luka (ARSBL), Banja Luka, Fond 9, Kraljevska banska uprava Vrbaske Banovine.Google Scholar
Arhiv Unsko-sanskog kantona (AUSK), Bihać, Fond Okružnog inspektorata Vrbaske Banovine, Bihać.Google Scholar
Lični arhiv Esada Bibanovića (LAEB), Sarajevo, Esad Bibanović, “Kulen Vakuf. Svjedočanstvo jednog vremena.”Google Scholar
Hrvatski Državni Arhiv (HDA), Zagreb, Fond 1450, Ministarstvo oružanih snaga Nezavisne Države Hrvatske; Fond 1352, Grupa V; Fond 223, Ministarstvo unutarnjih poslova Nezavisne Države Hrvatske.Google Scholar
Hrvatski Državni Arhiv, Državni arhiv Karlovac, Karlovac, Fond Radnog materijala za zbornik Donji Lapac u NOB.Google Scholar
Arhiv Jugoslavije (AJ), Belgrade, Fond 14, Ministarstvo unutrašnjih poslova Kraljevine Jugoslavije; Fond 110, Državna komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomogača.Google Scholar
Vojni arhiv (VA), Belgrade, Fond Nezavisne Države Hrvatske; Fond Narodnooslobodilačke vojske; Fond Sekretarijata unutrašnjih poslova Bosne i Hercegovine; Fond Sekretarijata unutarnijh poslova Socialističke Republike Hrvatske.Google Scholar
Altić, H. 1942. Bivši Kulen Vakuf. Narodna uzdanica Književni zbornik za godinu 1943, 11: 1519.Google Scholar
Balcells, L. 2010. Rivalry and Revenge: Violence against Civilians in Conventional Civil War. International Studies Quarterly 54, 2: 291313.Google Scholar
Balcells, L. 2017. Rivalry and Revenge: The Politics of Violence during Civil War. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Banac, I. 1988. The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Bergholz, M. 2016. Violence as a Generative Force: Identity, Nationalism, and Memory in a Balkan Community. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Broz, S. 2004. Good People in an Evil Time: Portraits of Complicity and Resistance in the Bosnian War. New York: Other Press.Google Scholar
Ćelam, A. 1971a. Sindikalna organizacija kožarskih radnika u Bosanskoj Dubici. In Petković, R., ed., Kozara u Narodnooslobodilačkom ratu. Zapisi i sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 100–4.Google Scholar
Ćelam, A. 1971b. U Dubici poslije okupacije. In Petković, R., ed., Kozara u Narodnooslobodilačkom ratu: Zapisi i sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 193–97.Google Scholar
Das, V. 2008. Collective Violence and the Shifting Categories of Communal Riots, Ethnic Cleansing and Genocide. In Stone, D., ed., The Historiography of Genocide. New York: Palgrave Macmillan, 93127.Google Scholar
Dedijer, V. and Miletić, A. 1990. Genocid nad Muslimanima, 1941–1945: zbornik dokumenata i svjedočenja. Sarajevo: Svjetlost.Google Scholar
Došen, A. 1994. Krnjeuša u srcu i sjećanju. Rijeka: Matica hrvatska.Google Scholar
Došen, A. 2006. To je bilo onda. Zagreb: self-published.Google Scholar
Downes, A. 2008. Targeting Civilians in War. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Dumitru, D. and Johnson, C. 2011. Constructing Interethnic Conflict and Cooperation: Why Some People Harmed Jews and Others Helped Them during the Holocaust in Romania. World Politics 63, 1: 142.Google Scholar
Ekmečić, M. 1996 [1960]. Ustanak u Bosni, 1875–1878, treće, izmenjeno izdanje. Belgrade: Službeni list SRJ.Google Scholar
Evans, Sir A. J. 2007 [1878]. Illyrian Letters: A Revised Selection of Correspondence from the Illyrian Provinces of Bosnia, Herzegovina, Montenegro, Albania, Dalmatia, Croatia, and Slavonia, Addressed to the “Manchester Guardian” during the Year 1877. New York: Cosimo Classics.Google Scholar
Frijda, N. 1994. The Lex Talionis: On Vengeance. In Stephanie van Goozen, Nanne van de Poll, and Joseph Sergeant, eds., Emotions: Essays on Emotion Theory. Hillsdale: Lawrence Erlbaum, 263–89.Google Scholar
Hoover Green, A. 2016. The Commander's Dilemma: Creating and Controlling Armed Group Violence. Journal of Peace Research 53, 5: 619–32.Google Scholar
Hoover Green, A. 2018. The Commander's Dilemma: Violence and Restraint in Wartime. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Hromađić, A. 1974. Selo Bjelaj. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB: Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 494–97.Google Scholar
Ivezić, D. 2012. Brotnja: ustanici istrijebili Iveziće. In Pavičić, Josip, ed., Dossier Boričevac. Zagreb: Naklada Pavičić, 343–52.Google Scholar
Jo, H. 2015. Compliant Rebels: Rebel Groups and International Law in World Politics. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Jovanić, Đ. 1988. Ratna sjećanja. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.Google Scholar
Jurjević, J. 1999. Pogrom u Krnjeuši 9. i 10. kolovoza 1941. godine. Zagreb: Vikarijat Banjalučke biskupije.Google Scholar
Kalyvas, S. 2006. The Logic of Violence in Civil War. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Karanović, Đ. 1972. Napad na žandarmerijsku stanicu u Martin Brodu. In Morača, P., ed., Drvar 1941–1945. Sjećanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 424–32.Google Scholar
Karanović, N. 1972. Sadjejstvo sa ličkim ustanicima. In Morača, P., ed., Drvar, 1941–1945. Sjećanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 407–14.Google Scholar
Keča, J. 1974. Ustanički dani u okolini Kulen Vakufa. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja. Knjiga IV. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 199203.Google Scholar
Kecman-Hodak, M. 1974. Sjećanje na Bušević, Kestenovac, Bosanske Strpče i Kalate. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja. Knjiga III. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 150–59.Google Scholar
Kopstein, J. and Wittenberg, J. 2011. Deadly Communities: Local Political Milieus and the Persecution of Jews in Occupied Poland. Comparative Political Studies 44, 3: 259–83.Google Scholar
Kopstein, J. and Wittenberg, J. 2018. Intimate Violence: Anti-Jewish Violence on the Eve of the Holocaust. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Kreševljaković, H. 1935. Kulen Vakuf. Sarajevo: Islamska dionička štamparija.Google Scholar
Levene, M. 2005. Genocide in the Age of the Nation State. Vols. 1 and 2. London: I. B. Tauris.Google Scholar
Lukač, D. 1967. Ustanak u Bosanskoj Krajini. Beograd: Vojnoizdavački zavod.Google Scholar
Majstorović, M. 1974. Kulen Vakuf opština u NOR-u. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB: Zbornik sjećanja. Knjiga III. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 374–80.Google Scholar
Manekin, D. 2013. Violence against Civilians in the Second Intifada: The Moderating Effect of Armed Group Structure on Opportunistic Violence. Comparative Political Studies 46, 10: 1273–300.Google Scholar
Mann, M. 2005. The Dark Side of Democracy: Explaining Ethnic Cleansing. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Mileusnić, S. 1963. Donji Lapac u ustanku. In Jovanić, Đ., ed., Lika u NOB. Zbornik. Pišu učesnici. Novi Sad: Budućnost, 385412.Google Scholar
Ministarstvo vanjskih poslova Nezavisne Države Hrvatske. 1942. Odmetnička zvjerstva pustošenja u Nezavisnoj državi Hrvatskoj u prvim mjesecima života Hrvatske Narodne Države. Zagreb: Ministarstvo vanjskih poslova.Google Scholar
Obradović, M. 1985. Zločini na kotaru Donji Lapac od 1941. do 1945. In Zatezalo, Đ., ed., Kotar Donji Lapac u Narodnooslobodilačkom ratu 1941–1945. Karlovac: Historijski arhiv u Karlovcu, 821–47.Google Scholar
Odić, F. 1972. Julski dani 1941. na unskoj pruzi. In Pejanović, D., ed., Podgrmeč u NOB. Podgrmeč do ustanka i u ustanku 1941, Zbornik sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 211–15.Google Scholar
Oppenheim, B. and Weintraub, M. 2016. Doctrine and Violence: The Impact of Combatant Training on Civilian Killings. Terrorism and Political Violence 29, 6: 1126–48.Google Scholar
Pećanac, M. 1974. Suvaja i njeni ljudi u ustaničkim danima. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 74100.Google Scholar
Polovina, G. 1971. Sjećanja na početni period narodnog ustanka u Lici godine 1941. In Zatezalo, Đ., ed., Zbornik 3: Prva godina Narodnooslobodilačkog rata na području Karlovca, Korduna, Gline, Like, Gorskog kotara, Pokuplja i Žumberka. Karlovac: Historijski arhiv u Karlovcu, 771813.Google Scholar
Purivatra, A. 1969. Političke partije prema agrarnoj reformi u Bosni i Hercegovini neposredno poslije 1918. godine. In Purivatra, A., ed., Nacionalni i politički razvitak Muslimana. Rasprave i članici. Sarajevo: Svjetlost, 216–75.Google Scholar
Radošević, L. 1974. Vrtoče u ustanku. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 462–79.Google Scholar
Reljić, J. 1972. Martin Brod 1941. godine. In Morača, P., ed., Drvar, 1941–1945. Sječanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 389406.Google Scholar
Ron, J. 2004. Frontiers and Ghettos: State Violence in Serbia and Israel. Berkeley: University of California Press.Google Scholar
Samardžija, D. 1984. Bosanskodubičko područje u NOR-u i socijalističkoj revoluciji 1941–1945. Bosanska Dubica: Društveno-političke organizacije i Skupština opštine Bosanska Dubica.Google Scholar
Semelin, J. 2007. Purify and Destroy: The Political Uses of Massacre and Genocide. New York: Columbia University Press.Google Scholar
Šiljegović, B. 1954. Kako se pripremio ustanak u dubičkim selima. In Babić, Lj, ed., Krajiške brigade. Ljubljana: Ljudske pravice, 6974.Google Scholar
Šiljegović, B. 1961. Pripremanje ustanka u dubičkim selima. In Morača, P., ed., Ratna sećanja aktivista jugoslovenskog revolucionarnog radničkog pokreta, knjiga prva: 1941–1945. Beograd: Kultura, 348–53.Google Scholar
Stanton, J. 2016. Violence and Restraint in Civil War: Civilian Targeting in the Shadow of International Law. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1923. 1924. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1925. 1926. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1927. 1928. Beograd: Štamparija Vladete Janićijevića.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika za Prvu Jugoslovensku Narodnu Skupštinu održanih 8. novembra 1931. god. 1935. Beograd: n.p.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika za Narodnu Skupštinu Kraljevine Jugoslavije izvršenih 5. maja 1935. godine. 1938. Beograd: Štampa državne štamparije Kraljevine Jugoslavije.Google Scholar
Statistički pregled izbora narodnih poslanika za ustavotvornu skupštinu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, izvršenih na dan 28. novembra 1920. god. 1921. Beograd: Deliška tiskarna.Google Scholar
Straus, S. 2012. Retreating from the Brink: Theorizing Mass Violence and the Dynamics of Restraint. Perspectives on Politics 10, 2: 343–62.Google Scholar
Straus, S. 2015. Making and Unmaking Nations: War, Leadership, and Genocide in Modern Africa. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Su, Y. 2011. Collective Killings in Rural China during the Cultural Revolution. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Valentino, B. 2004. Final Solutions: Mass Killing and Genocide in the Twentieth Century. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Varshney, A. 2002. Ethnic Conflict and Civic Life: Hindus and Muslims in India. New Haven: Yale University Press.Google Scholar
Vukmanović, M. 1987. Ustaški zločini na području Bihaća u ljeto 1941. godine. Banja Luka: Institut za istoriju.Google Scholar
Weinstein, J. 2006. Inside Rebellion: The Politics of Insurgent Violence. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Wood, E. J. 2008. The Social Processes of Civil War: The Wartime Transformation of Social Networks. Annual Review of Political Science 11: 539–61.Google Scholar
Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda, tom IV, knjiga 1, Borbe u Bosni i Hercegovini 1941. god. 1951. Beograd: Vojno-istoriski institut Jugoslovenske Armije.Google Scholar
Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda, tom V, knjiga 1, Borbe u Hrvatskoj 1941. god. 1951. Beograd: Vojno-istoriski institut Jugoslovenske Armije.Google Scholar
Zimbardo, P. 2007. The Lucifer Effect: Understanding How Good People Turn Evil. New York: Random House.Google Scholar
Zločini na jugoslovenskim prostorima u Prvom i Drugom svetskom ratu: Zbornik dokumenata. 1993. Beograd: Vojno-istorijski institut.Google Scholar
Arhiv Bosne i Hercegovine, Sarajevo, Fond Zemaljske komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njegovih pomagača.Google Scholar
Arhiv Republike Srpske Banja Luka (ARSBL), Banja Luka, Fond 9, Kraljevska banska uprava Vrbaske Banovine.Google Scholar
Arhiv Unsko-sanskog kantona (AUSK), Bihać, Fond Okružnog inspektorata Vrbaske Banovine, Bihać.Google Scholar
Lični arhiv Esada Bibanovića (LAEB), Sarajevo, Esad Bibanović, “Kulen Vakuf. Svjedočanstvo jednog vremena.”Google Scholar
Hrvatski Državni Arhiv (HDA), Zagreb, Fond 1450, Ministarstvo oružanih snaga Nezavisne Države Hrvatske; Fond 1352, Grupa V; Fond 223, Ministarstvo unutarnjih poslova Nezavisne Države Hrvatske.Google Scholar
Hrvatski Državni Arhiv, Državni arhiv Karlovac, Karlovac, Fond Radnog materijala za zbornik Donji Lapac u NOB.Google Scholar
Arhiv Jugoslavije (AJ), Belgrade, Fond 14, Ministarstvo unutrašnjih poslova Kraljevine Jugoslavije; Fond 110, Državna komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomogača.Google Scholar
Vojni arhiv (VA), Belgrade, Fond Nezavisne Države Hrvatske; Fond Narodnooslobodilačke vojske; Fond Sekretarijata unutrašnjih poslova Bosne i Hercegovine; Fond Sekretarijata unutarnijh poslova Socialističke Republike Hrvatske.Google Scholar
Altić, H. 1942. Bivši Kulen Vakuf. Narodna uzdanica Književni zbornik za godinu 1943, 11: 1519.Google Scholar
Balcells, L. 2010. Rivalry and Revenge: Violence against Civilians in Conventional Civil War. International Studies Quarterly 54, 2: 291313.Google Scholar
Balcells, L. 2017. Rivalry and Revenge: The Politics of Violence during Civil War. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Banac, I. 1988. The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Bergholz, M. 2016. Violence as a Generative Force: Identity, Nationalism, and Memory in a Balkan Community. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Broz, S. 2004. Good People in an Evil Time: Portraits of Complicity and Resistance in the Bosnian War. New York: Other Press.Google Scholar
Ćelam, A. 1971a. Sindikalna organizacija kožarskih radnika u Bosanskoj Dubici. In Petković, R., ed., Kozara u Narodnooslobodilačkom ratu. Zapisi i sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 100–4.Google Scholar
Ćelam, A. 1971b. U Dubici poslije okupacije. In Petković, R., ed., Kozara u Narodnooslobodilačkom ratu: Zapisi i sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 193–97.Google Scholar
Das, V. 2008. Collective Violence and the Shifting Categories of Communal Riots, Ethnic Cleansing and Genocide. In Stone, D., ed., The Historiography of Genocide. New York: Palgrave Macmillan, 93127.Google Scholar
Dedijer, V. and Miletić, A. 1990. Genocid nad Muslimanima, 1941–1945: zbornik dokumenata i svjedočenja. Sarajevo: Svjetlost.Google Scholar
Došen, A. 1994. Krnjeuša u srcu i sjećanju. Rijeka: Matica hrvatska.Google Scholar
Došen, A. 2006. To je bilo onda. Zagreb: self-published.Google Scholar
Downes, A. 2008. Targeting Civilians in War. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Dumitru, D. and Johnson, C. 2011. Constructing Interethnic Conflict and Cooperation: Why Some People Harmed Jews and Others Helped Them during the Holocaust in Romania. World Politics 63, 1: 142.Google Scholar
Ekmečić, M. 1996 [1960]. Ustanak u Bosni, 1875–1878, treće, izmenjeno izdanje. Belgrade: Službeni list SRJ.Google Scholar
Evans, Sir A. J. 2007 [1878]. Illyrian Letters: A Revised Selection of Correspondence from the Illyrian Provinces of Bosnia, Herzegovina, Montenegro, Albania, Dalmatia, Croatia, and Slavonia, Addressed to the “Manchester Guardian” during the Year 1877. New York: Cosimo Classics.Google Scholar
Frijda, N. 1994. The Lex Talionis: On Vengeance. In Stephanie van Goozen, Nanne van de Poll, and Joseph Sergeant, eds., Emotions: Essays on Emotion Theory. Hillsdale: Lawrence Erlbaum, 263–89.Google Scholar
Hoover Green, A. 2016. The Commander's Dilemma: Creating and Controlling Armed Group Violence. Journal of Peace Research 53, 5: 619–32.Google Scholar
Hoover Green, A. 2018. The Commander's Dilemma: Violence and Restraint in Wartime. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Hromađić, A. 1974. Selo Bjelaj. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB: Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 494–97.Google Scholar
Ivezić, D. 2012. Brotnja: ustanici istrijebili Iveziće. In Pavičić, Josip, ed., Dossier Boričevac. Zagreb: Naklada Pavičić, 343–52.Google Scholar
Jo, H. 2015. Compliant Rebels: Rebel Groups and International Law in World Politics. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Jovanić, Đ. 1988. Ratna sjećanja. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.Google Scholar
Jurjević, J. 1999. Pogrom u Krnjeuši 9. i 10. kolovoza 1941. godine. Zagreb: Vikarijat Banjalučke biskupije.Google Scholar
Kalyvas, S. 2006. The Logic of Violence in Civil War. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Karanović, Đ. 1972. Napad na žandarmerijsku stanicu u Martin Brodu. In Morača, P., ed., Drvar 1941–1945. Sjećanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 424–32.Google Scholar
Karanović, N. 1972. Sadjejstvo sa ličkim ustanicima. In Morača, P., ed., Drvar, 1941–1945. Sjećanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 407–14.Google Scholar
Keča, J. 1974. Ustanički dani u okolini Kulen Vakufa. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja. Knjiga IV. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 199203.Google Scholar
Kecman-Hodak, M. 1974. Sjećanje na Bušević, Kestenovac, Bosanske Strpče i Kalate. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja. Knjiga III. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 150–59.Google Scholar
Kopstein, J. and Wittenberg, J. 2011. Deadly Communities: Local Political Milieus and the Persecution of Jews in Occupied Poland. Comparative Political Studies 44, 3: 259–83.Google Scholar
Kopstein, J. and Wittenberg, J. 2018. Intimate Violence: Anti-Jewish Violence on the Eve of the Holocaust. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Kreševljaković, H. 1935. Kulen Vakuf. Sarajevo: Islamska dionička štamparija.Google Scholar
Levene, M. 2005. Genocide in the Age of the Nation State. Vols. 1 and 2. London: I. B. Tauris.Google Scholar
Lukač, D. 1967. Ustanak u Bosanskoj Krajini. Beograd: Vojnoizdavački zavod.Google Scholar
Majstorović, M. 1974. Kulen Vakuf opština u NOR-u. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB: Zbornik sjećanja. Knjiga III. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 374–80.Google Scholar
Manekin, D. 2013. Violence against Civilians in the Second Intifada: The Moderating Effect of Armed Group Structure on Opportunistic Violence. Comparative Political Studies 46, 10: 1273–300.Google Scholar
Mann, M. 2005. The Dark Side of Democracy: Explaining Ethnic Cleansing. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Mileusnić, S. 1963. Donji Lapac u ustanku. In Jovanić, Đ., ed., Lika u NOB. Zbornik. Pišu učesnici. Novi Sad: Budućnost, 385412.Google Scholar
Ministarstvo vanjskih poslova Nezavisne Države Hrvatske. 1942. Odmetnička zvjerstva pustošenja u Nezavisnoj državi Hrvatskoj u prvim mjesecima života Hrvatske Narodne Države. Zagreb: Ministarstvo vanjskih poslova.Google Scholar
Obradović, M. 1985. Zločini na kotaru Donji Lapac od 1941. do 1945. In Zatezalo, Đ., ed., Kotar Donji Lapac u Narodnooslobodilačkom ratu 1941–1945. Karlovac: Historijski arhiv u Karlovcu, 821–47.Google Scholar
Odić, F. 1972. Julski dani 1941. na unskoj pruzi. In Pejanović, D., ed., Podgrmeč u NOB. Podgrmeč do ustanka i u ustanku 1941, Zbornik sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 211–15.Google Scholar
Oppenheim, B. and Weintraub, M. 2016. Doctrine and Violence: The Impact of Combatant Training on Civilian Killings. Terrorism and Political Violence 29, 6: 1126–48.Google Scholar
Pećanac, M. 1974. Suvaja i njeni ljudi u ustaničkim danima. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 74100.Google Scholar
Polovina, G. 1971. Sjećanja na početni period narodnog ustanka u Lici godine 1941. In Zatezalo, Đ., ed., Zbornik 3: Prva godina Narodnooslobodilačkog rata na području Karlovca, Korduna, Gline, Like, Gorskog kotara, Pokuplja i Žumberka. Karlovac: Historijski arhiv u Karlovcu, 771813.Google Scholar
Purivatra, A. 1969. Političke partije prema agrarnoj reformi u Bosni i Hercegovini neposredno poslije 1918. godine. In Purivatra, A., ed., Nacionalni i politički razvitak Muslimana. Rasprave i članici. Sarajevo: Svjetlost, 216–75.Google Scholar
Radošević, L. 1974. Vrtoče u ustanku. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 462–79.Google Scholar
Reljić, J. 1972. Martin Brod 1941. godine. In Morača, P., ed., Drvar, 1941–1945. Sječanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 389406.Google Scholar
Ron, J. 2004. Frontiers and Ghettos: State Violence in Serbia and Israel. Berkeley: University of California Press.Google Scholar
Samardžija, D. 1984. Bosanskodubičko područje u NOR-u i socijalističkoj revoluciji 1941–1945. Bosanska Dubica: Društveno-političke organizacije i Skupština opštine Bosanska Dubica.Google Scholar
Semelin, J. 2007. Purify and Destroy: The Political Uses of Massacre and Genocide. New York: Columbia University Press.Google Scholar
Šiljegović, B. 1954. Kako se pripremio ustanak u dubičkim selima. In Babić, Lj, ed., Krajiške brigade. Ljubljana: Ljudske pravice, 6974.Google Scholar
Šiljegović, B. 1961. Pripremanje ustanka u dubičkim selima. In Morača, P., ed., Ratna sećanja aktivista jugoslovenskog revolucionarnog radničkog pokreta, knjiga prva: 1941–1945. Beograd: Kultura, 348–53.Google Scholar
Stanton, J. 2016. Violence and Restraint in Civil War: Civilian Targeting in the Shadow of International Law. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1923. 1924. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1925. 1926. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1927. 1928. Beograd: Štamparija Vladete Janićijevića.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika za Prvu Jugoslovensku Narodnu Skupštinu održanih 8. novembra 1931. god. 1935. Beograd: n.p.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika za Narodnu Skupštinu Kraljevine Jugoslavije izvršenih 5. maja 1935. godine. 1938. Beograd: Štampa državne štamparije Kraljevine Jugoslavije.Google Scholar
Statistički pregled izbora narodnih poslanika za ustavotvornu skupštinu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, izvršenih na dan 28. novembra 1920. god. 1921. Beograd: Deliška tiskarna.Google Scholar
Straus, S. 2012. Retreating from the Brink: Theorizing Mass Violence and the Dynamics of Restraint. Perspectives on Politics 10, 2: 343–62.Google Scholar
Straus, S. 2015. Making and Unmaking Nations: War, Leadership, and Genocide in Modern Africa. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Su, Y. 2011. Collective Killings in Rural China during the Cultural Revolution. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Valentino, B. 2004. Final Solutions: Mass Killing and Genocide in the Twentieth Century. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Varshney, A. 2002. Ethnic Conflict and Civic Life: Hindus and Muslims in India. New Haven: Yale University Press.Google Scholar
Vukmanović, M. 1987. Ustaški zločini na području Bihaća u ljeto 1941. godine. Banja Luka: Institut za istoriju.Google Scholar
Weinstein, J. 2006. Inside Rebellion: The Politics of Insurgent Violence. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Wood, E. J. 2008. The Social Processes of Civil War: The Wartime Transformation of Social Networks. Annual Review of Political Science 11: 539–61.Google Scholar
Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda, tom IV, knjiga 1, Borbe u Bosni i Hercegovini 1941. god. 1951. Beograd: Vojno-istoriski institut Jugoslovenske Armije.Google Scholar
Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda, tom V, knjiga 1, Borbe u Hrvatskoj 1941. god. 1951. Beograd: Vojno-istoriski institut Jugoslovenske Armije.Google Scholar
Zimbardo, P. 2007. The Lucifer Effect: Understanding How Good People Turn Evil. New York: Random House.Google Scholar
Zločini na jugoslovenskim prostorima u Prvom i Drugom svetskom ratu: Zbornik dokumenata. 1993. Beograd: Vojno-istorijski institut.Google Scholar
Arhiv Bosne i Hercegovine, Sarajevo, Fond Zemaljske komisije za utvrđivanje zločina okupatora i njegovih pomagača.Google Scholar
Arhiv Republike Srpske Banja Luka (ARSBL), Banja Luka, Fond 9, Kraljevska banska uprava Vrbaske Banovine.Google Scholar
Arhiv Unsko-sanskog kantona (AUSK), Bihać, Fond Okružnog inspektorata Vrbaske Banovine, Bihać.Google Scholar
Lični arhiv Esada Bibanovića (LAEB), Sarajevo, Esad Bibanović, “Kulen Vakuf. Svjedočanstvo jednog vremena.”Google Scholar
Hrvatski Državni Arhiv (HDA), Zagreb, Fond 1450, Ministarstvo oružanih snaga Nezavisne Države Hrvatske; Fond 1352, Grupa V; Fond 223, Ministarstvo unutarnjih poslova Nezavisne Države Hrvatske.Google Scholar
Hrvatski Državni Arhiv, Državni arhiv Karlovac, Karlovac, Fond Radnog materijala za zbornik Donji Lapac u NOB.Google Scholar
Arhiv Jugoslavije (AJ), Belgrade, Fond 14, Ministarstvo unutrašnjih poslova Kraljevine Jugoslavije; Fond 110, Državna komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomogača.Google Scholar
Vojni arhiv (VA), Belgrade, Fond Nezavisne Države Hrvatske; Fond Narodnooslobodilačke vojske; Fond Sekretarijata unutrašnjih poslova Bosne i Hercegovine; Fond Sekretarijata unutarnijh poslova Socialističke Republike Hrvatske.Google Scholar
Altić, H. 1942. Bivši Kulen Vakuf. Narodna uzdanica Književni zbornik za godinu 1943, 11: 1519.Google Scholar
Balcells, L. 2010. Rivalry and Revenge: Violence against Civilians in Conventional Civil War. International Studies Quarterly 54, 2: 291313.Google Scholar
Balcells, L. 2017. Rivalry and Revenge: The Politics of Violence during Civil War. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Banac, I. 1988. The National Question in Yugoslavia: Origins, History, Politics. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Bergholz, M. 2016. Violence as a Generative Force: Identity, Nationalism, and Memory in a Balkan Community. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Broz, S. 2004. Good People in an Evil Time: Portraits of Complicity and Resistance in the Bosnian War. New York: Other Press.Google Scholar
Ćelam, A. 1971a. Sindikalna organizacija kožarskih radnika u Bosanskoj Dubici. In Petković, R., ed., Kozara u Narodnooslobodilačkom ratu. Zapisi i sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 100–4.Google Scholar
Ćelam, A. 1971b. U Dubici poslije okupacije. In Petković, R., ed., Kozara u Narodnooslobodilačkom ratu: Zapisi i sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 193–97.Google Scholar
Das, V. 2008. Collective Violence and the Shifting Categories of Communal Riots, Ethnic Cleansing and Genocide. In Stone, D., ed., The Historiography of Genocide. New York: Palgrave Macmillan, 93127.Google Scholar
Dedijer, V. and Miletić, A. 1990. Genocid nad Muslimanima, 1941–1945: zbornik dokumenata i svjedočenja. Sarajevo: Svjetlost.Google Scholar
Došen, A. 1994. Krnjeuša u srcu i sjećanju. Rijeka: Matica hrvatska.Google Scholar
Došen, A. 2006. To je bilo onda. Zagreb: self-published.Google Scholar
Downes, A. 2008. Targeting Civilians in War. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Dumitru, D. and Johnson, C. 2011. Constructing Interethnic Conflict and Cooperation: Why Some People Harmed Jews and Others Helped Them during the Holocaust in Romania. World Politics 63, 1: 142.Google Scholar
Ekmečić, M. 1996 [1960]. Ustanak u Bosni, 1875–1878, treće, izmenjeno izdanje. Belgrade: Službeni list SRJ.Google Scholar
Evans, Sir A. J. 2007 [1878]. Illyrian Letters: A Revised Selection of Correspondence from the Illyrian Provinces of Bosnia, Herzegovina, Montenegro, Albania, Dalmatia, Croatia, and Slavonia, Addressed to the “Manchester Guardian” during the Year 1877. New York: Cosimo Classics.Google Scholar
Frijda, N. 1994. The Lex Talionis: On Vengeance. In Stephanie van Goozen, Nanne van de Poll, and Joseph Sergeant, eds., Emotions: Essays on Emotion Theory. Hillsdale: Lawrence Erlbaum, 263–89.Google Scholar
Hoover Green, A. 2016. The Commander's Dilemma: Creating and Controlling Armed Group Violence. Journal of Peace Research 53, 5: 619–32.Google Scholar
Hoover Green, A. 2018. The Commander's Dilemma: Violence and Restraint in Wartime. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Hromađić, A. 1974. Selo Bjelaj. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB: Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 494–97.Google Scholar
Ivezić, D. 2012. Brotnja: ustanici istrijebili Iveziće. In Pavičić, Josip, ed., Dossier Boričevac. Zagreb: Naklada Pavičić, 343–52.Google Scholar
Jo, H. 2015. Compliant Rebels: Rebel Groups and International Law in World Politics. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Jovanić, Đ. 1988. Ratna sjećanja. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.Google Scholar
Jurjević, J. 1999. Pogrom u Krnjeuši 9. i 10. kolovoza 1941. godine. Zagreb: Vikarijat Banjalučke biskupije.Google Scholar
Kalyvas, S. 2006. The Logic of Violence in Civil War. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Karanović, Đ. 1972. Napad na žandarmerijsku stanicu u Martin Brodu. In Morača, P., ed., Drvar 1941–1945. Sjećanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 424–32.Google Scholar
Karanović, N. 1972. Sadjejstvo sa ličkim ustanicima. In Morača, P., ed., Drvar, 1941–1945. Sjećanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 407–14.Google Scholar
Keča, J. 1974. Ustanički dani u okolini Kulen Vakufa. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja. Knjiga IV. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 199203.Google Scholar
Kecman-Hodak, M. 1974. Sjećanje na Bušević, Kestenovac, Bosanske Strpče i Kalate. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja. Knjiga III. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 150–59.Google Scholar
Kopstein, J. and Wittenberg, J. 2011. Deadly Communities: Local Political Milieus and the Persecution of Jews in Occupied Poland. Comparative Political Studies 44, 3: 259–83.Google Scholar
Kopstein, J. and Wittenberg, J. 2018. Intimate Violence: Anti-Jewish Violence on the Eve of the Holocaust. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Kreševljaković, H. 1935. Kulen Vakuf. Sarajevo: Islamska dionička štamparija.Google Scholar
Levene, M. 2005. Genocide in the Age of the Nation State. Vols. 1 and 2. London: I. B. Tauris.Google Scholar
Lukač, D. 1967. Ustanak u Bosanskoj Krajini. Beograd: Vojnoizdavački zavod.Google Scholar
Majstorović, M. 1974. Kulen Vakuf opština u NOR-u. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB: Zbornik sjećanja. Knjiga III. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 374–80.Google Scholar
Manekin, D. 2013. Violence against Civilians in the Second Intifada: The Moderating Effect of Armed Group Structure on Opportunistic Violence. Comparative Political Studies 46, 10: 1273–300.Google Scholar
Mann, M. 2005. The Dark Side of Democracy: Explaining Ethnic Cleansing. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Mileusnić, S. 1963. Donji Lapac u ustanku. In Jovanić, Đ., ed., Lika u NOB. Zbornik. Pišu učesnici. Novi Sad: Budućnost, 385412.Google Scholar
Ministarstvo vanjskih poslova Nezavisne Države Hrvatske. 1942. Odmetnička zvjerstva pustošenja u Nezavisnoj državi Hrvatskoj u prvim mjesecima života Hrvatske Narodne Države. Zagreb: Ministarstvo vanjskih poslova.Google Scholar
Obradović, M. 1985. Zločini na kotaru Donji Lapac od 1941. do 1945. In Zatezalo, Đ., ed., Kotar Donji Lapac u Narodnooslobodilačkom ratu 1941–1945. Karlovac: Historijski arhiv u Karlovcu, 821–47.Google Scholar
Odić, F. 1972. Julski dani 1941. na unskoj pruzi. In Pejanović, D., ed., Podgrmeč u NOB. Podgrmeč do ustanka i u ustanku 1941, Zbornik sjećanja, knjiga prva. Beograd: Vojnoizdavački zavod, 211–15.Google Scholar
Oppenheim, B. and Weintraub, M. 2016. Doctrine and Violence: The Impact of Combatant Training on Civilian Killings. Terrorism and Political Violence 29, 6: 1126–48.Google Scholar
Pećanac, M. 1974. Suvaja i njeni ljudi u ustaničkim danima. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 74100.Google Scholar
Polovina, G. 1971. Sjećanja na početni period narodnog ustanka u Lici godine 1941. In Zatezalo, Đ., ed., Zbornik 3: Prva godina Narodnooslobodilačkog rata na području Karlovca, Korduna, Gline, Like, Gorskog kotara, Pokuplja i Žumberka. Karlovac: Historijski arhiv u Karlovcu, 771813.Google Scholar
Purivatra, A. 1969. Političke partije prema agrarnoj reformi u Bosni i Hercegovini neposredno poslije 1918. godine. In Purivatra, A., ed., Nacionalni i politički razvitak Muslimana. Rasprave i članici. Sarajevo: Svjetlost, 216–75.Google Scholar
Radošević, L. 1974. Vrtoče u ustanku. In Čerkez, V., ed., Bosanski Petrovac u NOB. Zbornik sjećanja, Knjiga II. Bosanski Petrovac: Opštinski odbor SUBNOR-a Bosanski Petrovac, 462–79.Google Scholar
Reljić, J. 1972. Martin Brod 1941. godine. In Morača, P., ed., Drvar, 1941–1945. Sječanja učesnika, knjiga 2. Drvar: Skupština opštine Drvar, 389406.Google Scholar
Ron, J. 2004. Frontiers and Ghettos: State Violence in Serbia and Israel. Berkeley: University of California Press.Google Scholar
Samardžija, D. 1984. Bosanskodubičko područje u NOR-u i socijalističkoj revoluciji 1941–1945. Bosanska Dubica: Društveno-političke organizacije i Skupština opštine Bosanska Dubica.Google Scholar
Semelin, J. 2007. Purify and Destroy: The Political Uses of Massacre and Genocide. New York: Columbia University Press.Google Scholar
Šiljegović, B. 1954. Kako se pripremio ustanak u dubičkim selima. In Babić, Lj, ed., Krajiške brigade. Ljubljana: Ljudske pravice, 6974.Google Scholar
Šiljegović, B. 1961. Pripremanje ustanka u dubičkim selima. In Morača, P., ed., Ratna sećanja aktivista jugoslovenskog revolucionarnog radničkog pokreta, knjiga prva: 1941–1945. Beograd: Kultura, 348–53.Google Scholar
Stanton, J. 2016. Violence and Restraint in Civil War: Civilian Targeting in the Shadow of International Law. Cambridge: Cambridge University Press.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1923. 1924. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1925. 1926. Beograd: Državna štamparija Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1927. 1928. Beograd: Štamparija Vladete Janićijevića.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika za Prvu Jugoslovensku Narodnu Skupštinu održanih 8. novembra 1931. god. 1935. Beograd: n.p.Google Scholar
Statistika izbora narodnih poslanika za Narodnu Skupštinu Kraljevine Jugoslavije izvršenih 5. maja 1935. godine. 1938. Beograd: Štampa državne štamparije Kraljevine Jugoslavije.Google Scholar
Statistički pregled izbora narodnih poslanika za ustavotvornu skupštinu Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, izvršenih na dan 28. novembra 1920. god. 1921. Beograd: Deliška tiskarna.Google Scholar
Straus, S. 2012. Retreating from the Brink: Theorizing Mass Violence and the Dynamics of Restraint. Perspectives on Politics 10, 2: 343–62.Google Scholar
Straus, S. 2015. Making and Unmaking Nations: War, Leadership, and Genocide in Modern Africa. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Su, Y. 2011. Collective Killings in Rural China during the Cultural Revolution. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Valentino, B. 2004. Final Solutions: Mass Killing and Genocide in the Twentieth Century. Ithaca: Cornell University Press.Google Scholar
Varshney, A. 2002. Ethnic Conflict and Civic Life: Hindus and Muslims in India. New Haven: Yale University Press.Google Scholar
Vukmanović, M. 1987. Ustaški zločini na području Bihaća u ljeto 1941. godine. Banja Luka: Institut za istoriju.Google Scholar
Weinstein, J. 2006. Inside Rebellion: The Politics of Insurgent Violence. New York: Cambridge University Press.Google Scholar
Wood, E. J. 2008. The Social Processes of Civil War: The Wartime Transformation of Social Networks. Annual Review of Political Science 11: 539–61.Google Scholar
Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda, tom IV, knjiga 1, Borbe u Bosni i Hercegovini 1941. god. 1951. Beograd: Vojno-istoriski institut Jugoslovenske Armije.Google Scholar
Zbornik dokumenata i podataka o Narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda, tom V, knjiga 1, Borbe u Hrvatskoj 1941. god. 1951. Beograd: Vojno-istoriski institut Jugoslovenske Armije.Google Scholar
Zimbardo, P. 2007. The Lucifer Effect: Understanding How Good People Turn Evil. New York: Random House.Google Scholar
Zločini na jugoslovenskim prostorima u Prvom i Drugom svetskom ratu: Zbornik dokumenata. 1993. Beograd: Vojno-istorijski institut.Google Scholar