Hostname: page-component-cd9895bd7-gxg78 Total loading time: 0 Render date: 2024-12-27T07:14:28.312Z Has data issue: false hasContentIssue false
  • English
  • Français

Women’s Organizations and Antisemitism: The First Parliamentary Elections in Independent Poland

Published online by Cambridge University Press:  28 October 2020

Aneta Stępień Open the ORCID record for Aneta Stępień [Opens in a new window]
Aneta Stępień*
Affiliation:
Maynooth University, Kildare, Ireland
*
*Corresponding author. Email: aneta.stepien@mu.ie
Get access Rights & Permissions [Opens in a new window]

Abstract

This article explores the context of the first parliamentary elections in independent Poland in January 1919, focusing on the National Democratic Party’s (ND) election campaign addressed to Polish women and how anti-Jewish slogans were used to mobilize the participation of the female electorate. Before the First World War, ND, led by Roman Dmowski, was the most fervent opponent of women’s enfranchisement (Gawin 2015); yet, after the introduction of suffrage, and one month before the elections, the party created the National Women’s Organization (NOK), affiliated with ND, tasked with running an election campaign aimed at ethnically Polish women. The article demonstrates that ND instrumentalized female voters and their newly obtained right to win the elections and gain advantage over its largest rival, the Polish Socialist Party (PPS, Polska Partia Socjalistyczna). It argues that members of NOK, who used antisemitic, ultra-nationalistic, and Catholic propaganda in the election campaign, became one of the major advocates of the party’s ethno-nationalist vision of Poland; consequently, they significantly contributed to the worsening of Polish-Jewish relations in the interwar period. The article also looks at the critique of the extreme nationalism and antisemitism within ND and NOK by individual female activists and groups not affiliated with Dmowski’s party.

Keywords

independence of Polandwomen’s movementsethno-nationalismantisemitismelections campaign
Type
Special Issue Article
Information
Nationalities Papers , Volume 49 , Issue 4: Special Issue on 1918 and the Ambiguities of “Old-New Europe” , July 2021 , pp. 662 - 678
Check for updates
Copyright
© The Author(s), 2020. Published by Cambridge University Press on behalf of Association for the Study of Nationalities

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

References

Antosik-Piela, Maria. 2008. “Feminizm po żydowsku. Tygodnik ‘Ewa’ (1929–1939),” Midrasz, 12.Google Scholar
Bełcikowska, Alicja. 1925. Stronnictwa i Związki Polityczne w Polsce. Warszawa: Dom Książki Polskiej.Google Scholar
Blobaum, Robert. 2001. “The Politics of Antisemitism in Fin-de-Siècle Warsaw.” The Journal of Modern History. Vol. 73, No. 2 (June 2001): 275–306.CrossRefGoogle Scholar
Blobaum, Robert. 2002. “The ‘Woman Question’ in Russian Poland, 1900-1914.” Journal of Social History, 35 (4): 799–824.CrossRefGoogle Scholar
Brykczyński, Paweł. 2017. Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce. Warszawa: Krytyka Polityczna.Google Scholar
Davies, Norman. 1982. God’s Playground. A History of Poland. Volume 2. New York: Columbia University Press.Google Scholar
Dawidowicz, Aneta. 2016. “Rola prasy w rozwoju Narodowej Demokracji (1893–1939).” In Polityka i politycy w prasie XX i XXI wieku, edited by Dajnowicz, Małgorzata and Miodowski, Adam, 229–241. Białystok: Humanica.Google Scholar
Dawidowicz, Aneta. 2017. “Problematyka mniejszości żydowskiej w myśli politycznej Stronnictwa Narodowego (1928–1939).” Wschód Europy. Studia Humanistyczno-Społeczne 3 (1): 65–82.CrossRefGoogle Scholar
Dąbrowska, Maria. 2018. “Annual Shame.” In Against Anti-Semitism. An Anthology of Twentieth-Century Polish Writings, edited by Michnik, Adam and Marczyk, Agnieszka, 45–53. New York: Oxford University Press.Google Scholar
“Decree on the Electoral System for the Constitutional Sejm (excerpt).” The Legal Path of Polish Freedom. http://polishfreedom.pl/en/document/decree-of-28th-november-1918-on-the-electoral-regulations-for-the-legislative-sejm (Accessed August 10, 2018.)Google Scholar
“Dlaczego hasło „Bóg, Honor i Ojczyzna” nie nadaje się do paszportów? Wystąpienie do MSWiA.” Rzecznik Praw Obywatelskich. February 28, 2019. https://www.rpo.gov.pl/pl/content/dlaczego-has%C5%82o-bog-honor-i-ojczyzna-nie-nadaje-si%C4%99-do-paszportow-wystapienie-do-mswia (Accessed July 15, 2019.)Google Scholar
Dufrat, Joanna. 2008. “Ligi Kobiet Królestwa, Galicji i Śląska. Próba politycznej aktywizacji kobiet w okresie I wojny światowej.” In Działaczki społeczne, feministki, obywatelki…: samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), edited by Janiak-Jasińska, Agnieszka, Sierakowska, Katarzyna, and Szwarc, Andrzej, 113–130. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.Google Scholar
Fuszara, Małgorzata. 2008. “Walka Polek o Prawa Wyborcze.” In O Społeczeństwie, moralności i nauce, miscellanea, edited by Pawilka, W. and Zakrzewska-Manterys, E., 53–71. Warszawa: ISNS UW.Google Scholar
Gawin, Magdalena. 2005. “Moszczeńska, Iza (Izabela Moszczeńska-Rzepecka)1864-1941.” In Biographical Dictionary of Women’s Movements and Feminisms: Central, Eastern, and South Eastern Europe, 19th and 20th Centuries, edited by de Haan, Francisca, Daskalova, Krassimira, and Loutfi, Anna, 352–355. Budapest: Central European University Press.Google Scholar
Gawin, Magdalena. 2015. Spór o Równouprawnienie Kobiet (1864–1919). Warszawa: Wydawnictwo Neriton.Google Scholar
Górnicka-Boratyńska, Aneta. 2018. Chcemy całego życia. Antologia polskich tekstów feministycznych z lat 1870-1939. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.Google Scholar
Górny, Maciej. 2014. “Roman Dmowski. Thoughts of a Modern Pole.” In Discourses of Collective Identity in Central and Southeast Europe 1770–1945, Vol. IV: Anti-modernism: Radical revisions of Collective Identity, edited by Mishkova, Diana, Turda, Marius, and Trencsenyi, Balazs, 61–70. Budapest: CEU Press.Google Scholar
Halczak, Bohdan. 2000. Publicystyka narodowo-demokratyczna wobec problemów narodowościowych i etnicznych II Rzeczypospolitej. Zielona Góra: WSP.Google Scholar
Ilski, Zdzisław. 2018. “Wybory do sejmu ustawodawczego w 1919 roku. Rysy kampanii.” Przegląd Sejmowy 6 (149): 27–56. http://dx.doi.org/10.31268/PS.2018.34. (Accessed January 20, 2019.)CrossRefGoogle Scholar
Jakubowska, Urszula. 1996. “Kobiety w świecie polityki Narodowej Demokracji.” In Kobieta i świat polityki. W niepodległej Polsce 1918-1939, edited by Żarnowska, Anna and Szwarc, Andrzej, 145–160. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.Google Scholar
Jóźwik, Katarzyna. 2015. “Aktywistki w spódnicy. Polskie organizacje kobiece w II RP i w czasie II wojny światowej.” Histmag.org. December 19. https://histmag.org/aktywistki-w-spodnicy-polskie-organizacje-kobiece-w-ii-rp-i-w-czasie-ii-wojny-swiatowej-12443/3 (Accessed March 15, 2019.)Google Scholar
Jóźwik, Katarzyna. 2018. “Narodowczynie z Bogiem i Ojczyzną. Kim były endeckie posłanki w II RP?” Klub Jagielloński, December 29. https://klubjagiellonski.pl/2018/12/29/narodowczynie-z-bogiem-i-ojczyzna-kim-byly-endeckie-poslanki-w-ii-rp/# (Accessed April 2, 2020)Google Scholar
Kałwa, Dobrochna. 2005. “Bujwdowa, Kazimiera”. In Biographical Dictionary of Women’s Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries, edited by Haan, Francisca de, Daskalova, Krassimira and Loutfi, Anna, 85–88. New York: Central European University Press.Google Scholar
Kałwa, Dobrochna. 2003. “Poland.” In Women, Gender and Fascism in Europe, 1919–1945, edited by Passmore, Kevin, 148–167. New Brunswick: Rutgers University Press.Google Scholar
Kaniewska, Anna. 2019. “Łódzka kampania wyborcza do Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku.” Archiwum Państwowe w Łodzi. January 23. http://www.lodz.ap.gov.pl/art,249,lodzka-kampania-wyborcza-do-sejmu-ustawodawczego-w-1919-roku-w-swietle-drukow-ulotnych. (Accessed April 10, 2019.)Google Scholar
Kijek, Kamil. “Fascism in the Countryside? Political Mobilisation and anti-Jewish Violence in Poland of the 1930s.” Lecture, University College London, London, February 11, 2020.Google Scholar
Kirkor-Kiedroniowa, Zofia. 1986. Wspomnienia. Volume 3. Kraków: Wydawnictwo Literackie.Google Scholar
Kobieta w Sejmie. Działalność posłanek Narodowej Organizacji Kobiet: zarys sprawozdania za lata 1919-1927 . 1928. Warszawa: Drukarnia „Słowa Polskiego.” http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=101089 (Accessed September 26, 2018.)Google Scholar
Kobiety mają głos! Stulecie przyznania praw wyborczych kobietom w Polsce . 2018. Website project. Kraków: Biblioteka Jagiellońska. https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/623428/edition/590574/content. (Accessed May 20, 2019.)Google Scholar
Kotowski, Robert. 2009. “Między polityką a działalnością społeczną - Narodowa Organizacja Kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym.” In Działaczki społeczne, feministki, obywatelki. Samoorganizowanie się kobiet po 1918 roku (na tle porównawczym). T. II, edited by Janiak-Jasińska, Agnieszka, Sierakowska, Katarzyna, and Szwarc, Andrzej, 275–286. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.Google Scholar
Krzywiec, Grzegorz. 2009. Szowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego (1886-1905). Warszawa: Wydawnictwo Neriton.Google Scholar
Kuźma-Markowska, Sylwia. 2011. “Soldiers, Members of Parliament, Social Activists: The Polish Women’s Movement after World War I.” In Aftermaths of War: Women’s Movements and Female Activists, 1918-1923, edited by Sharp, Ingrid and Stibbe, Matthew, 265–286. Leiden: Brill.Google Scholar
Lisek, Joanna. 2019. “‘Here, at this Crossroads in the History of Humankind, the Role of Women Begins:’ Polish Independence and the Work of Jewish Feminists and Yiddish Women Poets.” Teksty Drugie, 2019 (3): 208–225.Google Scholar
“List do redakcji.” Ewa: Dwutygodnik, no. 31, 1928: 6.Google Scholar
Maj, Ewa. 2016. “Wzorce aktywności kobiet w Narodowej Demokracji (1893-1939).” In Drogi kobiet do polityki. (Na przestrzeni XVIII i XXI wieku), edited by Kulak, Teresa and Dajnowicz, Małgorzata, 147–171. Wrocław: Wydawnictwo Chronicon.Google Scholar
Malec, Dorota. 2009. “Sejm ustawodawczy 1919-1922. W 90. Rocznicę pierwszego posiedzenia.” In Przegląd Sejmowy. Rok XVII, 1(90): 9–29. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.Google Scholar
Męczkowska, Teodora. 1907. Ruch kobiecy. Ideały etyczno-społeczne ruchu kobiecego. Warszawa: Wydawnictwo Jubileuszowe im. Orzeszkowej.Google Scholar
Michlic, Joanna Beata. 2006. Poland’s Threatening Other: The Image of the Jew from 1880 to the Present. Lincoln: University of Nebraska Press.CrossRefGoogle Scholar
Michnik, Adam, and Marczyk, Agnieszka. 2018. “Introduction: Poland and Anti-Semitism,” In Against Anti-Semitism. An Anthology of Twentieth-Century Polish Writings, edited by Michnik, Adam and Marczyk, Agnieszka, xi–xliii. New York: Oxford University Press.Google Scholar
Miłosz, Czesław. 2018. “Jews—the 1920s.” In Against Anti-Semitism. An Anthology of Twentieth-Century Polish Writings, edited by Michnik, Adam and Marczyk, Agnieszka, 3–30. New York: Oxford University Press.Google Scholar
Moszczeńska, Iza. 1911. Postęp na rozdrożu. Warszawa: E. Wende i S-ka.Google Scholar
Mysiakowska-Muszyńska, Jolanta. 2015. “‘W imię Boga i Ojczyzny!’ Działalność społeczno-polityczna Narodowej Organizacji Kobiet 1919-1939.” Dzieje Najnowsze, Rocznik XLVII. (3): 25–48.CrossRefGoogle Scholar
Paczkowski, Andrzej. 1983. Prasa codzienna Warszawy w latach 1918–1939. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.Google Scholar
Piłsudska, Aleksandra. 1989. Wspomnienia. Warszawa: Instytut Prasy i Wydawnictw “Novum.”Google Scholar
Plach, Eva. 2005. “Feminism and Nationalism on the Pages of „Ewa: Tygodnik” 1928–1933,” Polin. Studies in Polish Jewry, (18): 241–262.Google Scholar
Sierakowska, Katarzyna. 2009. “Samoroganozowanie się kobiet w II Rzeczpospolitej: dążenia, szanse, realizacje.” In Działaczki społeczne, feministki, obywatelki…: samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich po 1918 roku (na tle porównawczym), Tom II, edited by Janiak-Jasińska, Agnieszka, Sierakowska, Katarzyna, and Szwarc, Andrzej, 23–47. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.Google Scholar
Sikorska-Kulesza, Jolanta. 2005. “Męczkowska, Teodora.” In Biographical Dictionary of Women’s Movements and Feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th Centuries, edited by de Haan, Francisca, Daskalova, Krassimira, and Loutfi, Anna, 324–332. New York: Central European University Press.Google Scholar
Statut Stowarzyszenia: Narodowa Organizacja Kobiet . 1921. Warszawa: NOK. http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=1564&from=FBC. (Accessed August 10, 2018.)Google Scholar
Śliwa, Michał. 2000. “Udział kobiet w wyborach i ich działalność parlamentarna.” In Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, edited by Żarnowska, Anna and Szwarc, Andrzej, 49–60. Warszawa: Wydawnictwo DiG.Google Scholar
Turzyma, Marya. 1906. Wyzwalająca się kobieta. Kraków: G. Gebethner i Spółka.Google Scholar
Walicki, Andrzej. 2000. “The Trobling Legacy of Roman Dmowski.” East European Politics and Societies, 14 (1): 12–46.CrossRefGoogle Scholar
Wapiński, Roman. 1988. Roman Dmowski. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.Google Scholar
Wapiński, Roman. 1980. Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej. Wrocław: Wydawnictwo Ossolińskich.Google Scholar
Weeks, Theodore R. 1995. “Polish ‘progressive anti-Semitism,’ 1905–1914.” East European Jewish Affairs, 25 (2): 49–68.CrossRefGoogle Scholar
Wilczkowski, L. 1937. “Wojna z Żydami.” Przegląd Powszechny, 54 (215): 241–247.Google Scholar
Zamoyski, Adam. 2015. Poland. A History. London: William Collins.Google Scholar
Zieliński, Konrad. 2004. “‘Swój do swego!’ O stosunkach polsko-żydowskich w przeddzień Wielkiej Wojny.” Kwartalnik Historii Żydów 211: 325–346.Google Scholar
Zieliński, Konrad. 2009. “Polish-Jewish Relations in the Kingdom of Poland during the First World War.” European Journal of Jewish Studies 2 (2): 269–282.CrossRefGoogle Scholar
Żarnowska, Anna, and Szwarc, Andrzej. 2008. “The Emancipation Movement and Women’s Associations in Polish Lands prior to the Regaining of Independence – Dilemmas and Restrictions. An Introduction.” In Działaczki społeczne, feministki, obywatelki…: samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym), edited by Janiak-Jasińska, Agnieszka, Sierakowska, Katarzyna, and Szwarc, Andrzej, 29–36. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.Google Scholar
Żarnowska, Anna. 2014. “Women’s Political Participation in Inter-war Poland: Opportunities and Limitations.” Women’s History Review 13 (1): 57–67.CrossRefGoogle Scholar
Warsaw Public Library Archive (WPLA).Google Scholar
Warsaw Public Library Archive (WPLA).Google Scholar