Constitutional Populism and the Rule of Law in Poland

doi:10.1017/9781009031103.013

Chapter 9 - Constitutional Populism and the Rule of Law in Poland

from III - Anti-Constitutionalism After Post-Communism

Published online by Cambridge University Press: 24 March 2022

Edited by

Adam Czarnota and

Martin Krygier: Affiliation:
University of New South Wales, Sydney
Adam Czarnota: Affiliation:
University of New South Wales, Sydney
Wojciech Sadurski: Affiliation:
University of Sydney

Book contents

Get access

Summary

This chapter analyses the ongoing constitutional crisis in Poland and its ideological background. In 2015, the right-wing party Law and Justice (Prawo i Sprawiedliwość, PiS) won the parliamentary elections. Since then, the political system has experienced a period of rapid institutional changes. The scope, depth and type of these changes indicate that Poland is not dealing with just a crisis, but rather a systemic transformation, which is taking place without formally amending or changing the Constitution. The changes in question (which are commonly perceived as going beyond the principles of the rule of law and liberal constitutionalism) concern, among other things: the procedures and composition of the Constitutional Court, the method of appointment and disciplinary liability of the judges, and the structure and functioning of the Supreme Court and the prosecutor’s office. Institutional changes were accompanied by public discourse, in which PiS politicians alleged that the judges in Poland were corrupt, questioned the primacy of EU law over national law and warned against both external (refugees) and internal (LGBT community) threats to the Christian religion, traditional family model and Polish national identity. The changes also went hand-in-hand with extensive social policies.

Type: Chapter
Information: Anti-Constitutional Populism , pp. 336 - 365

DOI: https://doi.org/10.1017/9781009031103.013 [Opens in a new window]

Publisher: Cambridge University Press

Print publication year: 2022

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Blokker, Paul, New Democracies in Crisis? A comparative constitutional study of the Czech Republic, Hungary, Poland, Romania, and Slovakia (Routledge, 2014)Google Scholar

Blokker, Paul, ‘Populism as a Constitutional Project’ (Jean Monnet Working Paper 17/2017) jeanmonnetprogram.org/paper/populism-as-a-constitutional-project/CrossRef Google Scholar

Brzeziński, Michał, Chłoń-Domińczak, Agnieszka, Kotowska, Irena E, Magda, Iga, Myck, Michał, Najsztub, Mateusz and Tyrowicz, Joanna, ‘“Rodzina 500+” – ocena programu i propozycje zmian’ [‘“Family 500+” - program evaluation and proposals for change’] (Report, Fundacja Instytut Badań Strukturalnych, Warszawa, 2019)Google Scholar

Czarnota, Adam, ‘Rule of Law as an Outcome of Crisis. Central-Eastern European Experiences 27 Years after the Breakthrough’ (2016) 8 Hague Journal on the Rule of Law 311Google Scholar

Dixon, Rosalind, and Suk, Julie, ‘Liberal Constitutionalism and Economic Inequality’ (2018) 2 University of Chicago Law Review 369Google Scholar

‘Episkopat wspiera obywatelski projekt ustawy ograniczającej handel w niedziele’ [Episcopate supports civic project of bill limiting trade on Sunday] Gazeta Prawna gazetaprawna.pl/artykuly/1026900,episkopat-wspiera-obywatelski-projekt-ustawy-ograniczajacej-handel-w-niedziele.html Google Scholar

Fukuyama, Francis, ‘Transitions to Rule of Law’ (2010) 21(1) Journal of Democracy 33Google Scholar

Anna, Gromada, ‘Rodzina 500+ jako polityka publiczna’ [‘“Family 500+” as public policy’ (Report, Instytut Studiów Zawansowanych, Warszawa, 2017)Google Scholar

Gutowski, Maciej, and Kardas, Piotr, ‘Sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Kilka uwag o kompetencji sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania konstytucji’ [‘Judicial review of the constitutionality of law. Some remarks on the competence of common courts to directly apply the constitution’] (2016) 4 Palestra 5Google Scholar

Halmai, Gábor, ‘Legally Sophisticated Authoritarians: The Hungarian Lex CEU’ Verfassungsblog (31 March 2017)Google Scholar

Henzler, Marek, ‘Doktorat prezesa Jarosława Kaczyńskiego’ [The Doctorate of Jarosław Kaczyński] Polityka polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/222398,1,doktorat-prezesa-jaroslawa-kaczynskiego.read Google Scholar

Michał, Janczura, ‘Jest wyrok w sprawie kampanii PFN “Sprawiedliwe sądy”’ [There is a verdict on the PFN’s ‘Fair Courts’ campaign] TOK FM tokfm.pl/Tokfm/7,130517,24216682%20jest-wyrok-w-sprawie-kampanii-pfn-sprawiedliwy-sady.html Google Scholar

‘Kaczyński: W Polsce obok elity postkomunizmu jest już nowa elita, która jest w stanie zmieniać Polskę’ [Kaczyński: In Poland, alongside the post-communist elite, there is already a new elite that is capable of changing Poland] Gazeta Prawna gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1430132,kaczynski-w-polsce-obok-elity-postkomunizmu-jest-juz-nowa-elita-ktora-jest-w-stanie-zmieniac-polske.html Google Scholar

Kaczyński, Jarosław, Polska naszych marzeń [Poland of our dreams] (Akapit, 2011)Google Scholar

Kaczyński, Jarosław, Bichniewicz, Michał and Rudnicki, Piotr M, Czas na zmiany: Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim [Time for change: Conversation with Jarosław Kaczyński] (Editions, 2014)Google Scholar

Kieżuń, Witold, Patologia transformacji [Pathology of Transformation] (Poltext, 2013)Google Scholar

Leszek, Koczanowicz, Politics of Time: Dynamics of Identity in Post-Communist Poland (Berghahn Books, 2008)Google Scholar

Martyna, Kośka, ‘13. emerytura. Jarosław Kaczyński zdradził, czy będzie wypłacana w kolejnych latach’ [13th pension. Jarosław Kaczyński revealed whether it will be paid in the coming years] Money.pl money.pl/emerytury/13-emerytura-jaroslaw-kaczynski-zdradzil-czy-bedzie-wyplacana-w-kolejnych-latach-6421691893560961a.html Google Scholar

Kowalik, Tadeusz, www.polskatransformacja.pl [www.Polishtransformation.pl](Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, 2009)Google Scholar

Krastev, Ivan, and Holmes, Stephen, The Light that Failed (Pegasus Books, 2020)Google Scholar

‘Legislacyjna burza szkodzi polskim firmom’ [Legislative storm hinders Polish companies] slideshare.net/GrantThorntonPL/barometr-prawa-grant-thornton Google Scholar

Lewicki, Mikołaj, Przyszłość nie może się zacząć: Polski dyskurs transformacyjny w perspektywie teorii modernizacji i teorii czasu [The Future Cannot Begin: Polish Transformation Discourse in the Perspective of Modernisation Theory and the Theory of Time] (Scholar, 2018)Google Scholar

Lipiński, Łukasz, ‘Jak głosowali młodzi i starsi, miasto i wieś ‘ [How young and old, urban and rural voted] Polityka polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1928140,1,jak-glosowali-mlodzi-i-starsi-miasto-i-wies.read Google Scholar

Luhmann, Niklas, ‘The Future Cannot Begin: Temporal Structures in Modern Society’ (1976) 43(1) Social Research 130Google Scholar

Miączyński, Piotr, and Kostrzewski, Leszek, ‘Jarosław Kaczyński poparł zakaz handlu w niedzielę’ [Jarosław Kaczyński supported the ban on Sunday trading] Wyborcza wyborcza.biz/biznes/1,147743,20330173,kaczynski-poparl-zakaz-handlu-w-niedziele.html Google Scholar

Morawski, Lech, ‘A Critical Response’ Verfassungsblog (3 June 2017) verfassungsblog.de/a-critical-response/Google Scholar

Mudde, Cas, and Kaltwasser, Cristóbal Rovira, Populism: A Very Short Introduction (Oxford University Press, 2017)Google Scholar

Müller, Jan-Werner, ‘Populism and Constitutionalism’ in Kaltwasser, Cristóbal Rovira, Taggart, Paul, Espejo, Paulina Ochoa, and Ostiguy, Pierre (eds) Oxford Handbook of Populism (Oxford University Press, 2017)Google Scholar

Muszyński, Mariusz, ‘Anatomia “spisku”: Analiza prawna procesu wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego jesienią 2015 roku’ [Anatomy of a ‘conspiracy’: A legal analysis of the process of electing Constitutional Court judges in the fall of 2015] (2017) 2(139) Przegląd Sejmowy 75Google Scholar

‘NSA nie czekał na opublikowanie przez Szydło orzeczenia TK: Zastosował je w’ [The SAC did not wait for Szydło to publish the CC ruling: It applied it in its judgment] Gazeta Wyborcza wyborcza.pl/1,75398,20552991,nsa-nie-czeka-na-opublikoanie-przez-szydlo-orzeczenia-tk-zastosowal.html Google Scholar

‘Premier: nie złamałam konstytucji, nie mogę opublikować czegoś, co nie jest orzeczeniem’ [PM: I have not violated the constitution, I cannot publish something that is not a ruling] Polska Agencja Prasowa pap.pl/aktualnosci/news%2C490581%2Cpremier-nie-zlamalam-konstytucji%3B-%0Anie-moge-opublikowac-czegos-co-nie-jest-orzeczeniem Google Scholar

‘Prezes TK: Kwestionowanie konstytucyjności ustaw prowadzi do anarchii’ [CC President: Questioning constitutionality of laws leads to anarchy] TVP Info tvp.info/37943917/prezes-tk-kwestionowanie-konstytucyjnosci-ustaw-ołoi-do-anarchii Google Scholar

Rodrik, Dani, ‘Populism and the economics of globalization’ (2018) 1(2) Journal of International Business Policy 12Google Scholar

‘Rola ciał kolegialnych w kierowaniu szkołą wyższą’ z zakresu prawa administracyjnego’ [The role of collective bodies in university management in the field of administrative law]. See: Marek Henzler, ‘Doktorat prezesa Jarosława Kaczyńskiego’ [The Doctorate of Jarosław Kaczyński] Polityka polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/222398,1,doktorat-prezesa-jaroslawa-kaczynskiego.read Google Scholar

Sadura, Przemysław, ‘Liberalizacja i sekularyzacja społeczeństwa polskiego 1989-2020’ [Liberalisation and secularisation of Polish society 1989-2020] (Report, Fundacja im. Fredricha Eberta, Warszawa, 2020)Google Scholar

Sadurski, Wojciech, Poland’s Constitutional Breakdown (Oxford University Press, 2019)Google Scholar

Setta, Tomasz, and Jan, Rakoczy, ‘Ta fundacja miała promować Polskę za granicą: Teraz wyszło na jaw, że ma zupełnie inny cel. Jest już spot’ [This foundation was supposed to promote Poland abroad: Now it has come out that it has a completely different purpose. There is already an ad] (8 September 2017) Wiadomosci wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114884,22341244,ta-fundacja-miala-promowac-polske-za-granica-teraz-wyszlo-na.html Google Scholar

Skarzyński, Stanisław, ‘Trybunał zablokuje 500 plus: Kaczyński tylko straszy, brak mu argumentów’ [Court will block 500 plus: Kaczyński only threatens, he lacks arguments] OKO oko.press/trybunal-zablokuje-500-plus-kaczynski-tylko-straszy/Google Scholar

Staniszkis, Jadwiga, Postkomunizm: Próba opisu [Post-Communism: An Attempt at Description] (Słowo/obraz terytoria, 2001)Google Scholar

‘Ubóstwo w Polsce w latach 2015-2016’ [Poverty in Poland 2015-2016] (Report, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 2017)Google Scholar

Walker, Neil ‘Populism and Constitutional Tension’ (Jean Monnet Working Paper 15/2017) jeanmonnetprogram.org/paper/populism-and-constitutional-tension/CrossRef Google Scholar

Wołek, Artur, Demokracja nieformalna. Konstytucjonalizm i rzeczywiste reguły polityki w Europie Środkowej po 1989 roku [Informal Democracy: Constitutionalism and the Real Rules of Politics in Central Europe after 1989] (ISPPAN, 2014)Google Scholar

Woś, Rafał, To nie jest kraj dla pracowników [No country for workers] (W A B, 2017)Google Scholar

‘Zasięg ubóstwa ekonomicznego w 2018’ [The extent of economic poverty in 2018] (Report, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 2019)Google Scholar

‘Zmienność prawa nadal przytłacza’ [Law’s changeability continues to overwhelm] Grant Thornton grantthornton.pl/wp-content/uploads/2020/03/Barometr-prawa-RAPORT-2020-03-05-2020.pdf Google Scholar

Żukowski, Marcin, ‘Wybrane aspekty dotyczące PZPR w latach 1948-1990 (liczebność, skład społeczny, dewizowe składki członkowskie i nomenklatura kadr)’ [‘Selected aspects of the Polish United Workers’ Party in the years 1948-1990 (numbers, social composition, foreign membership fees and nomenclature of cadres)’] (2013) 2 Komunizm: System-Ludzie-Dokumentacja 123Google Scholar

Book contents

Chapter 9 - Constitutional Populism and the Rule of Law in Poland

Summary

Access options

References

Save book to Kindle

Save book to Dropbox

Save book to Google Drive