Skip to main content Accessibility help

We use cookies to distinguish you from other users and to provide you with a better experience on our websites. Close this message to accept cookies or find out how to manage your cookie settings.

Close cookie message
×
Hostname: page-component-cd9895bd7-7cvxr Total loading time: 0 Render date: 2024-12-29T06:24:15.844Z Has data issue: false hasContentIssue false

Chapter 23 - The Netherlands

Published online by Cambridge University Press:  11 May 2023

By
Erik Gerritsen
Edited by
Graham Tucker
Graham Tucker
Affiliation:
Nature Conservation Consulting
Get access

Summary

The chapter describes the main nature conservation challenges in the Netherlands, its main policy responses and actions, and their achievements and lessons, primarily over the last 40 years. This covers the country’s natural characteristics, habitats and species of particular importance; the status of nature and main pressures affecting it; nature conservation policies (including biodiversity strategies), legislation, governance and key actors; species measures (e.g. the action plan for farmland birds, and reintroduction schemes); protected areas and ecological networks; general conservation measures (e.g. habitat management for farmland birds, the Programmatic Approach to Dealing with Nitrogen Pollution, and river restoration); nature conservation costs, economic benefits and funding sources; and biodiversity monitoring. Likely future developments are also identified. Conclusions are drawn on what measures have been most effective and why, and what is needed to improve the implementation of existing measures and achieve future nature conservation goals.

Keywords

The Netherlandsbiodiversitynature conservationenvironmental policyenvironmental legislationEuropeEuropean UnionBirds DirectiveHabitats Directiveprotected areas
Type
Chapter
Information
Nature Conservation in Europe
Approaches and Lessons
 , pp. 468 - 492
Publisher: Cambridge University Press
Print publication year: 2023

Access options

Get access to the full version of this content by using one of the access options below. (Log in options will check for institutional or personal access. Content may require purchase if you do not have access.)

References

Rekenkamer, Algemene (2021) Waar is de grutto? Aanpak bescherming weidevogels werkt niet. The Hague, December 2021.Google Scholar
Bakker, M. M., de Vries, W., Ros, G. et al. (2021) Zoneren biedt landbouw toekomstperspectief. Tijdschrift Milieu, April 2021, pp. 39–44, Utrecht, the Netherlands: VVM Netwerk van Milieuprofessionals.Google Scholar
Beentjes, R. A. & Koopman, J. C. M. (2000) Kloppende aders. Een impuls aan de realisatie van Ecologische Verbindingszones in Nederland. Rapport Projectgroep Ecologische Verbindingszones, Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV). The Hague.Google Scholar
Berg, A. (1992) Factors affecting nest-site choice and reproductive success of Curlews Numenius arquata on farmland. Ibis, 134, 44–51.Google Scholar
Besse-Lototsaka, A. A., Geertsema, W., Griffioen, A., Veen, M. van der & Verdonschot, P. F. M. (2010) Natuurdoelen en klimaatverandering. Wageningen, the Netherlands: Wageningen Alterra, Alterra-rapport 2135.Google Scholar
BirdLife, EEB, FoEE & WWF (2018) The State of Implementation of the Birds and Habitats Directives in the EU. Nature Scorecard The Netherlands. Brussels: BirdLife International Europe and Central Asia, European Environmental Bureau (EEB), Friends of the Earth Europe (FoEE), WWF Europe. www.wwf.eu/?326895/The-State-of-Implementation-of-the-Birds-and-Habitats-Directives-in-the-EUGoogle Scholar
Bobbink, R. (2021) Effecten van stikstofdepositie nu en in 2030: een analyse. Nijmegen, the Netherlands: Onderzoekcentrum B-WARE voor Greenpeace Nederland.Google Scholar
Boonstra, F. G., Nieuwenhuizen, W., Visser, T. et al. (2021) Collective approach in progress: Interim evaluation of the agri-environment scheme in the Netherlands. Wageningen, the Netherlands: Wageningen Environmental Research, Rapport 3066.Google Scholar
Breeuwer, A., Berendse, F., Willems, F. et al. (2009) Do meadow birds profit from agri-environment schemes in Dutch agricultural landscapes? Biological Conservation, 142, 2949–2953.CrossRefGoogle Scholar
Buij, R. & Koffijberg, K. (2019) Ganzen en ganzenschade in Nederland; Overzicht van kennis en kennishiaten voor effectief beleid. Wageningen, the Netherlands: Wageningen Environmental Research, Rapport 2965.CrossRefGoogle Scholar
Capuzzo, E., Lynam, C. P., Barry, J. et al. (2017) A decline in primary production in the North Sea over 25 years, associated with reductions in zooplankton abundance and fish stock recruitment. Global Change Biology, 24, e352– e364.Google Scholar
CRM (1975) Nota relatie tussen landbouw, natuuren landschapsbehoud. The Hague: Tweede Kamer der Staten Generaal 1974-1975 13285 nr. 1-3. Staatsuitgeverij.Google Scholar
De Bruin, D., Hamhuis, D., Van Nieuwenhuijze, L., Overmars, W. Sijmons, D. & Vera, F. (1987) Ooievaar. De toekomst van het rivierengebied. Arnhem, the Netherlands: Stichting Gelderse Natuurfederatie.Google Scholar
de Snoo, G. R., Melman, T. C. P., Brouwer, F. M., Van der Weijden, W. J. & Udo de Haes, H. A. (2016) Agrarisch natuurbeheer in Nederland. Principes, resultaten en perspectieven. Wageningen, the Netherlands: Wageningen Academic Publishers.Google Scholar
Dudley, N. (ed.) (2008) Guidelines for Applying Protected Area Management Categories. Gland, Switzerland: IUCN. WITH Stolton, S., Shadie, P. & Dudley, N. (2013). IUCN WCPA Best Practice Guidance on Recognising Protected Areas and Assigning Management Categories and Governance Types. IUCN Best Practice Protected Area Guidelines Series No. 21. Gland, Switzerland: IUCN.Google Scholar
ECORYS Nederland BV, Sweco & Roots Beleidsadvies (2016) Ex post Evaluatie POP2 2007–2013 Eindrapportage. Study on behalf of the Ministry of Economic Affairs. Rotterdam, the Netherlands: Ecorys.Google Scholar
EEA (2021) Conservation status and trends of habitats and species, National summary dashboards – Habitats and species, Main pressures and threats. www.eea.europa.eu/themes/biodiversity/state-of-nature-in-the-eu/article-17-national-summary-dashboards/conservation-status-and-trendsGoogle Scholar
European Commission (2018) CAP Context Indicators 2014–2020. 33. Farming Intensity. https://agridata.ec.europa.eu/extensions/IndicatorsEnvironmental/FarmingIntensity.htmlGoogle Scholar
European Commission (2019) The EU Environmental Implementation Review 2019, Country Report for The Netherlands. SWD(2019) 133 final.Google Scholar
Eurostat (2022) Livestock density index 2020 (online data code: TAI09). Last update 19 December 2022. https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tai09/default/table?lang=enGoogle Scholar
Folkert, R. & Boonstra, F. (2017 ) Lerende evaluatie van het Natuurpact. Naar nieuwe verbindingen tussen natuur, beleid en samenleving. The Hague: PBL Planbureau voor de Leefomgeving, PBL-publicatienummer 1769.Google Scholar
Folkert, R., Bouwma, I., Kuindersma, W., van der Hoek, D., Gerritsen, A. & Kunseler, E. (2020) Lerende evaluatie van het Natuurpact 2020. Gezamenlijk de puzzel leggen voor natuur, economie en maatschappij. The Hague: PBL Planbureau voor de Leefomgeving, PBL-publicatienummer: 3852.Google Scholar
Goedhart, P. W., Teunissen, W. A. & Schekkerman, H. (2010) Effect van nestbezoek en onderzoek op weidevogels. Nijmegen, the Netherlands: SOVON Vogelonderzoek Nederland, Sovon-onderzoeksrapport 2010/01.Google Scholar
Holm, T. E. & Laursen, K. (2009) Experimental disturbance by walkers affects behaviour and territory density of nesting Black-tailed Godwit (Limosa limosa). Ibis, 151, 77–87.Google Scholar
Horlings, E., Schenau, S., Hein, L., Lof, M. de Jongh, L. & Polde, M. (2020) Experimental Monetary Valuation of Ecosystem Services and Assets in the Netherlands. The Hague: CBS Den Haag/Wageningen, Wageningen University & Research.Google Scholar
Hornman, M., Kavelaars, M., Koffijberg, K. et al. (2021) Watervogels in Nederland in 2018/2019. Nijmegen, the Netherlands: Sovon Vogelonderzoek Nederland, Sovon rapport 2021/01, RWS-rapport BM 21.08.Google Scholar
I&W & LNV (2018) Marine Strategy (part 1) Update of current environmental status, good environmental status, environmental targets and indicators 2018–2024. The Hague: Netherlands national Ministry of Infrastructure and Water Management (IenW) and Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality (LNV).Google Scholar
IPO & LNV (2021) Zevende Voortgangsrapportage Natuur. The Hague: Interprovinciaal Overleg (IPO) and Ministerie van Landbouw, Natuur & Voedsellkwaliteit.Google Scholar
IPO & LNV (2022) Achtste voorgangsrapportage natuur. The Hague: Interprovinciaal overleg (IPO) en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV).Google Scholar
Kleefstra, R., Bregnballe, T., Frikke, J. et al. (2022) Trends of Migratory and Wintering Waterbirds in the Wadden Sea 1987/1988 – 2019/2020. Wadden Sea Ecosystem No. 41. Wilhelmshaven, the Netherlands: Common Wadden Sea Secretariat, Expert Group Migratory Birds.Google Scholar
Kleijn, D. (2012) De effectiviteit van Agrarisch Natuurbeheer. Wageningen, the Netherlands: Alterra, Centrum voor Ecosystemen. https://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/430094Google Scholar
Kleijn, D., Berendse, F., Smit, R. & Gilissen, N. (2001) Agri-environment schemes do not effectively protect biodiversity in Dutch agricultural landscapes. Nature, 413 (6857), 723–725.Google Scholar
Kleijn, D. & Lammertsma, D. R. (2013) Conserving the Black-tailed Godwit: Legislation, implementation and effectiveness of conservation in Belgium, Germany and the Netherlands. Wageningen, the Netherlands: Alterra, Wageningen-UR, Alterra-rapport; No. 2366.Google Scholar
Kleijn, D., Schekkerman, H., Dimmers, W. J. et al. (2010) Adverse effects of agricultural intensification and climate change on breeding habitat quality of Black-tailed Godwits Limosa l. limosa in the Netherlands. Ibis, 152, 475–486.CrossRefGoogle Scholar
Kleunen, A., Foppen, R. & van Turnhout, C. (2017) Basisrapport voor de Rode Lijst Vogels 2016 volgens Nederlandse en IUCN-criteria. Nijmegen, the Netherlands: Sovon Vogelonderzoek Nederland, Sovon-rapport 2017/34.Google Scholar
L&V (1975) Nota betreffende de relatie landbouw en natuur - en landschapsbehoud: Gemeenschappelijke uitgangspunten voor het beleid inzake de uit een oogpunt van natuur- en landschapsbehoud waardevolle agrarische cultuurlandschappen. The Hague: Ministerie van Landbouw and Visserij.Google Scholar
LNV (1990) Natuurbeleidsplan. Regeringsbeslissing. The Hague: Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij.Google Scholar
LNV (1998a) Wet van 25 mei 1998, houdende nieuwe regelen ter bescherming van natuur en landschap (Natuurbeschermingswet 1998), Staatsblad 1998, 56; Staatsblad 1999, 30.Google Scholar
LNV (1998b) Wet van 25 mei 1998, houdende regels ter bescherming van in het wild levende planten- en diersoorten (Flora- en faunawet). Staatsblad Stb. 1999, 253.Google Scholar
LNV (2000) Natuur voor Mensen, Mensen voor Natuur. Nota natuur, bos en landschap in de 21eeeuw. Ministerie van Landbouw. The Hague: Natuurbeheer en Visserij.Google Scholar
LNV (2006) Natura 2000 targets document – Summary: Setting conservation objectives for the Natura 2000 network in the Netherlands. The Hague: Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality.Google Scholar
LNV (2021a) Plattelandsontwikkelingsprogramma voor Nederland 2014-2020 (POP3) Versie 10.1. The Hague: Ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit.Google Scholar
LNV (2021b) Prioritised Action Framework (PAF) for Natura 2000 – The Netherlands. The Hague: Ministry of Agriculture, Nature & Food Quality. .www.natura2000.nl/sites/default/files/Bibliotheek/Begrippen/PAF%20NL%202021-2027%20FINAL%20(corr).pdfGoogle Scholar
LNV & IPO (2013) Natuurpact - ontwikkeling en beheer van natuur in Nederland. The Hague.Google Scholar
LNV & IPO (2019) Nederland Natuurpositief, Ambitiedocument voor een gezamenlijke aanpak in natuurbeleid. The Hague: Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij & Interprovinciaal Overleg, Publicatie-nr. 0919-120.Google Scholar
LNV, SBB & I&W (2021) Waardevolle natuurontwikkeling langs de grote rivieren: 25 jaar kansen pakken en volhouden. Amersfoort, the Netherlands: Staatsbosbeheer. www.staatsbosbeheer.nl/over-staatsbosbeheer/blijf-op-de-hoogte/nieuws/2021/02/25-jaar-nurgGoogle Scholar
Luiten van Zanden, J., Van Goethem, T., Lenders, R., Schaminée, J. (2021) De ontdekking van de natuur, Amsterdam: Prometheus, ISBN:9789044647358.Google Scholar
Melman, Th. C. P., Schotman, A. G. M., Meeuwsen, H. A. M. et al. (2016) Ex-ante-evaluatie ANLb-2016 voor lerend beheer; Een eerste blik op de omvang en ruimtelijke kwaliteit van het beheer in het nieuwe stelsel. Wageningen, the Netherlands: Wageningen Environmental Research, Rapport 2752.Google Scholar
Melman, D. & Sierdsema, H. (2017) Weidevogelscenario’s: Mogelijkheden voor aanpak van verbetering van de weidevogelstand in Nederland. Wageningen, the Netherlands: Wageningen Environmental Research, Rapport No. 2769 (Sovon-rapport; No. 2017/22).Google Scholar
van Economische Zaken, Ministerie (2013) Kamerbrief Uitvoeringsagenda Natuurlijk Kapitaal: behoud en duurzaam gebruik van Biodiversiteit. The Hague: Ministerie van Economische Zaken, 22 June 2013.Google Scholar
van Economische Zaken, Ministerie (2014) Rijksnatuurvisie 2014 – Natuurlijk verder. The Hague: Ministerie van Economische Zaken.Google Scholar
van Economische Zaken, Ministerie (2015) Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken en de Minister van Infrastructuur en Milieu van 11 december 2015, nr. DGAN-NB / 15166607, houdende wijziging van het programma aanpak stikstof 2015–2021 (AERIUS, versie 2015), Staatscourant 2015 reference 44608, publicatie 14 December 2015.Google Scholar
Ministeries BZK, MinEZ, MinBiZa & IPO (2011) Onderhandelingsakkoord Decentralisatie Natuurbeleid. The Hague.Google Scholar
Ministeries V&W, LNV en VROM (2004) Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO), Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Ministerie van Landbouw. The Hague: Natuur & Voedselkwaliteit en Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu.Google Scholar
MJPO (2020) Eindboek Meerjarenprogramma Ontsnippering ‘Natuur verbonden, meer leefruimte voor dieren in Nederland’. Utrecht, the Netherlands: Meerjarenprogramma Ontsnippering (MJPO).Google Scholar
Osieck, E. (2000) The Netherlands. In Important Bird Areas in Europe: Priority Sites for Conservation. 1: Northern Europe, eds. Heath, M. F. & Evans, M. I., pp. 465–507. Cambridge, UK: Birdlife International.Google Scholar
PBL (2009) Natuurbalans 2009. The Hague: Planbureau voor de Leefomgeving, Publicatienummer 500402017.Google Scholar
PBL (2016) The GLOBIO model. A technical description of version 3.5. The Hague: PBL Netherlands Environmental Assessment Agency, PBL publicatie 2369.Google Scholar
Reijnen, R., van der Grift, E., van Veen, M., Pelk, M., Lüchtenburg, A. & Bal, D. (2000) De weg mét de minste weerstand. Opgave ontsnippering. Wageningen, The Netherlands: Alterra/Expertisecentrum LNV.Google Scholar
Reneerkens, J., Piersma, T. & Spaans, B. (2005) De Waddenzee als kruispunt van vogeltrekwegen. Den Burg, Texel, the Netherlands: Royal Netherlands Institute for Sea Research (NIOZ), NIOZ rapport 2005 – 4.Google Scholar
RLI (2013) Nature’s imperative: Towards a robust nature policy. The Hague: Council for the Environment and Infrastructure (RLI), RLI publication no. 2013/02.Google Scholar
Sanders, M. E., Meeuwsen, H. A. M., Roelofsen, H. D. & Henkens, R. J. H. G. (2021) Progress with the national ecological network: Technical background of the website of the Assessment of the Dutch Human Environment 2020. Wageningen, the Netherlands: Statutory Research Tasks Unit for Nature & the Environment (WOT Natuur & Milieu), WOt-technical report 202.Google Scholar
Schekkerman, H. & Müskens, G. (2000) Do Black-tailed Godwits Limosa limosa produce sufficient young to sustain populations in agricultural grasslands? [In Dutch with English summary.] Limosa, 73, 121–134.Google Scholar
Schekkerman, H., Teunissen, W. & Oosterveld, E. (2009) Mortality of shorebird chicks in lowland wet grasslands: interactions between predation and agricultural practice. Journal of Ornithology, 150, 133–145.Google Scholar
Schelhaas, M. J., Clerkx, A. P. P. M., Daamen, W. P. et al. (2014) Rapport Zesde Nederlandse Bosinventarisatie: methoden en basisresultaten. Wageningen, The Netherlands: Alterra Wageningen UR (University & Research centre), Alterra-rapport 2545.Google Scholar
Straatsma, M. W., Bloecker, A. M., Lenders, H. J. R., Leuven, R. S. E. W. & Kleinhans, M. G. (2017) Biodiversity recovery following delta-wide measures for flood risk reduction. Science Advances, 3, 10.1126/sciadv.1602762.Google Scholar
Sweco, (2021) Whitepaper Hoogwater Limburg 2021. Wat kunnen we leren? De Bilt, the Netherlands: Sweco Netherlands.Google Scholar
Trouwborst, A. (2016) Weidevogels en de Europese en internationale verplichtingen van Nederland: een juridische analyse. Tilburg, the Netherlands: Tilburg University. Rapport in opdracht van Vogelbescherming Nederland.Google Scholar
UNEP-WCMC (2021) Protected Area Profile for Netherlands from the World Database of Protected Areas, November 2021. www.protectedplanet.netGoogle Scholar
United Nations, European Commission, Food and Agriculture Organisation, International Monetary Fund, Organisation for Economic Co-operation and Development, and World Bank (2014). System of Environmental-Economic Accounting – Central Framework (SEEA CF). New York.Google Scholar
Van der Burg, A. B., Berendse, F., Van Dobben, H. F. et al. (2021) Onderzoek naar een ecologisch noodzakelijke reductiedoelstelling van stikstof: Stikstof en natuurherstel. Wageningen, the Netherlands: WUR (Alterra) for WWF Netherlands, Zeist.Google Scholar
Van der Knaap, Y., Bakker, M., Alam, S. et al. (2018) Projected vegetation changes are amplified by the combination of climate change, socio-economic changes and hydrological climate adaptation measures. Land Use Policy, 72, 547–562.CrossRefGoogle Scholar
Van der Winden, J., Krijgsveld, K. L., Inberg, H. & Fijn, R. C. (2008) Beschermingsplan Duin- en kustvogels (Part A and Part B). Zeist, the Netherlands: Bureau Waardenburg bv/Vogelbescherming Nederland.Google Scholar
Van Bodegom, P. M., Verboom, J., Witte, J. P. M. et al. (2014) Synthesis of ecosystem vulnerability to climate change in the Netherlands shows the need to consider environmental fluctuations in adaptation measures. Regional Environmental Change, 14 (3), 933–942.Google Scholar
Van Dorp, D. & Opdam, P. F. M. (1987) Effects of patch size, isolation and regional abundance on forest bird communities. Landscape Ecology, 1, 59–73.Google Scholar
Van Hinsberg, A., Egmond, P. van, Pouwels, R., Dirkx, G. H. P. & Breman, B. C. (2020) Referentiescenario’s Natuur: Tussenrapportage Natuurverkenning 2050. The Hague: Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), PBL report No. 3574.Google Scholar
Van Paassen, A. & Teunissen, W. (2010) Weidevogelbalans 2010. Landschapsbeheer Nederland, Utrecht/SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.Google Scholar
Veerman, & Fresco, (2019)Google Scholar
VVD, D66, CDA & ChristenUnie (2021) Coalitieakkoord 2021 – 2025 ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’. Den Haag, 15 December 2021.Google Scholar
Wereld Natuur Fonds (2015) Living Planet Report Natuur in Nederland. Zeist, the Netherlands: Wereld Natuur Fonds.Google Scholar
Wereld Natuur Fonds (2017) Living Planet Report. Zoute en zilte natuur in Nederland. Zeist, the Netherlands: Wereld Natuur Fonds.Google Scholar
Wereld Natuur Fonds (2020) Living Planet Report Nederland. Natuur en landbouw verbonden. Zeist, the Netherlands: Wereld Natuur Fonds.Google Scholar
Wiertz, J., Dirkx, G. H. P, Melman, Th. C. P. et al. (2007) Ecologische evaluatie regelingen voor natuurbeheer: programmabeheer en Staatsbosbeheer 2000-2006. Bilthoven and Wageningen, the Netherlands: Milieu en Natuur Planbureau and Wageningen Universiteit and Researchcentrum, MNP-publicatie 500410002, 500410003.Google Scholar
Zekhuis, M., Van Oort, L. & Hoogenstein, L. (2021) Gewilde dieren. Herintroducties van dieren in Nederland. Zeist, the Netherlands: KNNV Uitgeverij.Google Scholar

Save book to Kindle

To save this book to your Kindle, first ensure no-reply@cambridge.org is added to your Approved Personal Document E-mail List under your Personal Document Settings on the Manage Your Content and Devices page of your Amazon account. Then enter the ‘name’ part of your Kindle email address below. Find out more about saving to your Kindle.

Note you can select to save to either the @free.kindle.com or @kindle.com variations. ‘@free.kindle.com’ emails are free but can only be saved to your device when it is connected to wi-fi. ‘@kindle.com’ emails can be delivered even when you are not connected to wi-fi, but note that service fees apply.

Find out more about the Kindle Personal Document Service.

Available formats
×

Save book to Dropbox

To save content items to your account, please confirm that you agree to abide by our usage policies. If this is the first time you use this feature, you will be asked to authorise Cambridge Core to connect with your account. Find out more about saving content to Dropbox.

Available formats
×

Save book to Google Drive

To save content items to your account, please confirm that you agree to abide by our usage policies. If this is the first time you use this feature, you will be asked to authorise Cambridge Core to connect with your account. Find out more about saving content to Google Drive.

Available formats
×